تبیین اهداف برنامه درسی مبتنی بر تربیت معلم پژوهنده در دانشگاه فرهنگیان

هدف از آموزش معماری، آماده سازی فارغ التحصیلان این رشته برای کارایی عمومی در این زمینه است. این در حالی است که بسیاری از فارغ التحصیلان معماری که جذب بازار کار می شوند، شکافی عمیق میان آنچه در دانشکده آموخته اند و آنچه در فعالیت حرفه ای انجام می شود، مشاهده می کنند.در این تحقیق، ارزیابی دامنه ارتباط آموزش و کار حرفه ای معماری مد نظر است تا با بررسی نحوه آموزش معماری در مقطع کارشناسی و وضعیت بازار کار در ایران به این سوالات پاسخ داده شود که «1- مشکلات آموزش معماری در مقطع کارشناسی در ایران که باعث کم کارآمدی دانش آموخته معماری در محیط حرفه ای می شود، کدامند؟»، «2- کدام ویژگی ها در محیط حرفه ای برای دانش آموخته معماری لازم و ضروری است؟» و «3- چگونه می توان آموزش معماری را به حرفه معماری نزدیک کرد؟».

تحقیق از نوع کاربردی و روش آن زمینه یابی (پیمایشی) است. شیوه تحلیل داده ها، تحلیلی- توصیفی است. گردآوری اطلاعات به وسیله پرسش نامه و مصاحبه با دانشجویان سال آخر مقطع کارشناسی معماری به عنوان جامعه آماری که قرار است به زودی وارد بازار کار معماری شوند، اساتید دانشکده های معماری به عنوان افرادی که دانشجویان این رشته را آموزش می دهند و معماران حرفه ای به عنوان افرادی که به طور حرفه ای در رشته معماری فعالیت دارند، انجام شده است. دانشجویان و استادان مورد مطالعه در این تحقیق از 3 دانشگاه با سطح متوسط ایران و معماران حرفه ای نیز از مدیران شرکت های معماری انتخاب شده اند. معیار انتخاب اساتید و معماران، پیشکسوتی آن ها بوده است. ملاک پیشکسوتی اساتید، تجربه و سنوات کاری، و درجه علمی اساتید، و ملاک پیشکسوتی معماران، تجربه و سنوات کاری، تعداد قابل توجه پروژه های اجرا شده و کسب جوایز بوده است.

طبق نقطه نظرات مشترک سه گروه مورد سوال قرار گرفته در این پژوهش، مشکلات محیط آموزشی معماری که باعث ایجاد فاصله بین آموزش و حرفه معماری و کم کارآمدی دانش آموخته معماری در محیط حرفه ای شده اند، دامنه گسترده ای دارد و از ابتدای پذیرش دانشجوی معماری تا پس از فارغ التحصیلی را شامل می شود که اصلی ترین آن ها عبارتند از: 1- نحوه پذیرش دانشجو، 2- پذیرش بی رویه دانشجو، 3- عدم تناسب مباحث آموزشی با نیازهای بازار کار،   4- جدا شدن دانشگاه از جامعه، 5- عدم آموزش اخلاق حرفه ای، 6-  عدم آموزش مهارت های تعاملی،  7- عدم تجربه حرفه ای اساتید، 8- مشکلات کلی جامعه از جمله مسایل اقتصادی. بنابراین ویژگی هایی که برای دانش آموخته معماری در محیط حرفه ای لازم و ضروری است عبارتند از: 1- آشنایی با مباحث مورد نیاز بازار کار مانند تسلط به نرم افزارهای معماری، آشنا بودن با قوانین و ضوابط و غیره، 2- دارا بودن اخلاق حرفه ای، و 3- دارا بودن مهارت های تعاملی.

بر اساس فواید آموزش مشارکتی، تبدیل دانشکده های معماری به فضای «آموزشی مشارکتی» به منظور کاهش خلا میان آموزش و کار حرفه ای و کاهش کم کارآمدی دانش آموخته معماری در محیط حرفه ای پیشنهاد می شود. در این خصوص می توان از آموزش هم زمان دانشجویان سال های مختلف در دروس معماری و حضور معماران حرفه ای به عنوان افرادی ماهر در بعضی از جلسات بهره برد. به این ترتیب دانشجویان می توانند از مشارکت یکدیگر در طراحی، نقد آثار و ارتقاء مهارت های مرتبط با رشته معماری و از حضور معماران حرفه ای در راستای کسب تدریجی مهارت های مورد نیاز بازار کار معماری بهره برند. همچنین می توان از تاسیس «سازمان های مردم نهاد» که مسیول برقراری ارتباط دانشگاه با دفاتر معماری، بازار کار و کارفرمایان باشند، در کاهش خلا میان آموزش و کار حرفه ای استفاده کرد.