بررسی خاصیت ضد باکتریایی عصاره قسمت های مختلف زعفران و کاربرد آن در خامه

یکی از راه های کنترل رشد باکتری های بیماریزا، استفاده از نگهدارنده ها و ترکیبات ضد میکروبی است. با توجه به نگرانی های عمومی در خصوص عوارض نگهدارنده های شیمیایی، تمایل به مصرف محصولاتی است که از نگهدارنده طبیعی استفاده شده است. در این تحقیق، عصاره اتانولی شش قسمت از زعفران (کلاله، ریشه، گلبرگ، ساقه، پیاز و پرچم) تهیه شد و میزان ترکیبات فنولی عصاره قسمت های مختلف زعفران، خاصیت ضد میکروبی، حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) آن ها بر روی باکتری های گرم منفی (اشرشیاکلای و سالمونلاتیفی) و باکتری های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اوریوس و باسیلوس سریوس) مورد ارزیابی قرار گرفت. هم چنین، عصاره ای که بیشترین خاصیت ضد میکروبی نشان داد، انتخاب شده و اثرات ضد میکروبی آن در سه سطح غلظت 25/0، 5/0 و 75/0 % (w/v) بر روی خامه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد از بین عصاره قسمت های مختلف زعفران، عصاره گلبرگ دارای بیشترین مقدار ترکیبات فنولی و اثر ضد میکروبی می باشد. بیشترین اثر عصاره اتانولی گلبرگ بر روی باکتری های گرم مثبت باسیلوس سریوس و استافیلوکوکوس اوریوس مشخص شد. کمترین مقدارMIC  و MBC برای گلبرگ به ترتیب در غلظت 12/3 و 25/6 (میلی گرم/ میلی لیتر) بدست آمد. در خامه تیمار شده با 75/0% عصاره گلبرگ، شمارش کلی باکتری ها به طور معنی داری کمتر از دو غلظت دیگر بود. هم چنین نتایج ارزیابی حسی خامه های تیمار شده نشان داد که غلظت 5/0 درصد به عنوان بهترین نمونه توسط افراد ارزیاب حسی امتیازدهی شد. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده عصاره گلبرگ زعفران می تواند به عنوان گیاهی ارزشمند در جهت مقابله با بیماری های عفونی در نظر گرفته شود و از آن جهت جایگزین نگهدارنده های شیمیایی به عنوان یک منبع ضد میکروبی طبیعی در خامه استفاده کرد.