بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس جدیدی از سنجش کارکردهای اجرایی برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و یادگیری: مقیاس کارکردهای اجرایی، عملکرد توجه و یادگیری

تاکنون ابزارهای زیادی برای تشخیص ابعاد کارکردهای اجرایی ساخته شده است. اما ابزاری که کارکردهای اجرایی پایه ای و زمینه های یادگیری - تحصیلی را برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و یادگیری کودکان و نوجوانان در خود جای داده باشد مشاهده نشد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخص های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری (کاستلانو، کرونبرگر و پیسونی، 2018) برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و عملکرد یادگیری انجام گرفت.

طرح پژوهش حاضر، توصیفی - همبستگی از نوع تحلیل عاملی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان و نوجوانان سنین 7 تا 17 ساله در سال تحصیلی 99-98 شهر اهواز بودند. که از این تعداد 456 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی جیویا و همکاران (2000)، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی - مشکلات توجه و علایم نافرمانی لوی و همکاران (2013)، مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری کاستلانو و همکاران (2018)، و ابزارهای عصب روانشناختی شامل: تکلیف سیمون یاماگوچی و پروکتور (2012)، آزمون استروپ - رنگ واژه گلدن (1978) و آزمون پیشرفت تحصیلی وودکاک (2001) استفاده شد.

نتایج تحلیلی عاملی تاییدی حاکی از برازش مطلوب مدل با داده ها دارد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (0/90) نشان دهنده همسانی درونی مقیاس بود. افزون بر این، همبستگی بین مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری و خرده مقیاس های مربوطه در فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی - مشکلات توجه و علایم نافرمانی و ابزارهای عصب روانشناختی، حاکی از اعتبار ساختاری عالی و درونی در بین چک لیست های رفتاری است.

نتایج پژوهش نشان داد مقیاس کارکرد اجرایی، عملکرد توجه و یادگیری ابزاری قابل اعتماد و معتبر برای کاربرد در پژوهش های آزمایشی، و حتی محیط های کلینیکی برای تشخیص افرادی است که با نقص یا تاخیر در کارکردهای اجرایی و مشکلات تحصیلی روبرو هستند.