تبیین عوامل موثر بر تفریح در محل کار با رویکرد مردم نگاری

تفریح در محل کار می تواند هر فعالیت اجتماعی، بین فردی یا وظیفه ای تلقی شود که ماهیت بازیگوشی و فکاهی دارد و برای فرد سرگرمی، لذت و خوشی را فراهم می سازد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل ایجادکننده تفریح در محل کار در سازمان تربیت بدنی ارتش بود. نوع پژوهش، توسعه ای به صورت ترکیبی است و برای استخراج عوامل از روش کیفی به شیوه مردم نگاری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش تمامی کارکنان سازمان تربیت بدنی ارتش بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری مدلسازی معادلات ساختاری (5q≤n≤15q) تعیین شد. در بخش کمی پژوهش به منظور تایید مدل حاصل از بخش کیفی پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته طراحی شد. با توجه به تعداد پرسش های پرسشنامه، 377 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد و به همین میزان، پرسشنامه ها توزیع و تکمیل شد. پایایی پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ و روایی به دو روش محتوایی و سازه با استفاده از الگوی معادلات ساختاری تایید شد. تحلیل داده ها در بخش کیفی با رویکرد تحلیل تماتیک انجام گرفت. نتایج بخش کیفی پژوهش نشان دهنده آن است که تفریح در محل کار دارای پنج بعد (فعالیت های تفریحی رسمی، حمایت مدیریت از تفریح، مسئولیت های شغلی مفرح، آزادی های فردی و معاشرت با همکاران) است و سه دسته از عوامل فردی، سازمانی و برون سازمانی در ایجاد تفریح در محل کار نقش دارند. نتایج بخش کمی پژوهش نیز نشان می دهد که عوامل فردی به میزان 60/0، عوامل سازمانی به میزان 77/0 و عوامل برون سازمانی به میزان 25/0 بر تفریح در محل کار تاثیرگذارند. براساس نتایج می توان گفت که تاثیر مثبت حاصل از تجربه تفریح در محل کار می تواند مزایای بلندمدت در پی داشته باشد و محیط های سرگرم کننده کلید رشد انگیزه و بهره وری کارکنان هستند.