اثربخشی محتوای الکترونیکی طنزمحور بر یادگیری و یادداری ریاضی دانش آموزان پنجم ابتدایی

یکی از دوره های تحصیلی حساس در زندگی هر فرد، دوران تحصیل ابتدایی است. دورانی که نقش بسیار مهمی در زندگی هر فرد بازی می کند و موفقیت یا شکست در این دوران تاثیرات بسیار جدی در آینده فرد خواهد داشت. در این میان نقش و اهمیت ریاضی به دلیل ضعف بیشتر دانش آموزان در این درس، بیش از سایر دروس احساس می شود. به همین علت تدریس این درس باید از حالت خشک و غیر منعطف و منحصر به سخنرانی به روش های متنوع، متناسب با آموزش ریاضی و روش های تدریس فعال همراه با فناوری های نوین آموزشی تغییر یابد. فناوری آموزشی و یادگیری الکترونیکی از مفاهیمی است که با رشد و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، در حوزه تعلیم و تربیت مطرح شد و توجه زیادی را به خود جلب کرد. به تازگی، وانزر تیوری پردازش طنز آموزشی را پیشنهاد داده است، این تیوری یک تئوری یکپارچه است که از مدل های اولیه تیوری های ترغیب و تیوری ناسازگاری نشات گرفته است تا نقش طنز آموزشی در تسهیل یادگیری را تشریح نماید. این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی محتوی الکترونیکی آمیخته به طنز بر یادگیری و یادداری ریاضی دانش آموزان انجام شد. مطالعه حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی بود.

روش پژوهش، نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل است. جامعه مورد پژوهش تمامی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی شهرستان بیرجند (2200 نفر) در سال تحصیلی 97-96 بود. نمونه آماری پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 58 نفر انتخاب گردید. نمونه مورد مطالعه از بین چهار کلاس که هرکدام شامل 29 نفر بود، یک کلاس (کلاس ج) به عنوان گروه آزمایشی و کلاس دیگر (کلاس الف) نیز به عنوان گروه کنترل انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از پیش آزمون - پس آزمون های محقق ساخته ریاضی استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون آماری تحلیل کوواریانس استفاده شد.

بین میانگین نمرات متغیر یادگیری ریاضی گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد. با در نظر گرفتن مجذور اتا می توان گفت کاربرد محتوای الکترونیکی مبتنی بر طنز، 4/15 درصد واریانس نمرات پس آزمون یادگیری را تبیین می کند (= 15.4% و p <0.05). بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون یادداری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تاثیر محتوای الکترونیکی ریاضی آمیخته به طنز بر یادگیری (15%) معنادار بود؛ اما تاثیر محتوای الکترونیکی آمیخته به طنز بر یادداری معنی دار نبود.

استفاده از محتوای الکترونیکی طنزمحور گامی در جهت اثربخشی فرآیند تدریس و یادگیری ریاضی است. کاربرد نتایج این پژوهش برای متصدیان تعلیم و تربیت، این است که به منظور بهبود یادگیری ریاضی باید به نقش و کارکردهای طنزآموزشی، محتوای الکترونیکی و تلفیق و امتزاج این دو با یکدیگر توجه کرد و روش های آموزش ریاضی را در مسیر ایجاد علاقه به این درس سوق داد. ادغام فرآیند تدریس ریاضی با محتوای الکترونیکی طنز محور ضمن افزایش توجه و انگیزش دانش آموزان، بهبود یادگیری ریاضی و پرورش قدرت خلاقیت در آنان را به همراه خواهد داشت. یافته های پژوهش های متعدد بیانگر آن است که فراهم ساختن فرصت هایی برای یادگیری همکارانه، تعدیل جو و رقابتی در مدارس می تواند به کاهش اضطراب و بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان کمک کند. این مهم مستلزم کوششی نظام دار و هدفمند از سوی نظام تعلیم و تربیت جامعه در جهت ایجاد تحول در کتاب های آموزش ریاضی و روش های تدریس ریاضی است. به همین دلیل لازم است که تمهیدات لازم برای اثربخشی هر چه بیشتر محتوای الکترونیکی صورت بگیرد. لازمه این امر آن است که متخصصان، معلمان و تمامی متصدیان آموزشی برای طراحی و تولید الکترونیکی موفق تعامل مفید و اثربخشی داشته باشند.