روش شناسی پژوهش مرور واقع گرایانه در نظام سلامت

روش مرور واقع گرایانه (Realist Review)  برای مرور و ترکیب شواهد مرتبط با مداخلات پیچیده نظام سلامت معرفی شد. این روش با تبیین روابط علیتی بین مداخله و نتایج حاصله، به تفسیر نتایج مداخلات می پردازد. این مطالعه با هدف تبیین روش مرور واقع گرایانه در نظام سلامت انجام شد.

این پژوهش به روش مرور حیطه ای انجام شد. مقالات مرتبط با روش شناسی مرور واقع گرایانه در حوزه سلامت در بازه زمانی سال های 1990 تا 2020 میلادی در پایگاه های داده الکترونیکی Pubmed، Scopus، Science Direct، Embase و موتورهای جستجوگر Google Scholar و Google جمع آوری شد. در نهایت، 49 مقاله انتخاب و با روش تحلیل روایتی بررسی شدند.

مرور واقع گرایانه یک رویکرد تیوری محور برای ترکیب شواهد مرتبط با اجرای مداخلات پیچیده اجتماعی در قالب روابط علیتی بین برنامه مداخله، زمینه، مکانیسم و پیامد است که به تبیین و توضیح چگونگی و چرایی موفقیت یا شکست این مداخلات می پردازد. یک پروتکل اجرایی برای انجام مرور واقع گرایانه معرفی شد که شامل سه مرحله تبیین، توسعه و اصلاح تیوری برنامه مداخله و هفت گام تعیین سوالات پژوهش، تبیین تیوری اولیه برنامه مداخله، توسعه استراتژی های جستجو، جمع آوری، ارزشیابی و انتخاب شواهد، ترکیب شواهد، اصلاح تیوری برنامه مداخله و ارایه پیشنهاد است. همچنین، ساختار نگارش مقاله مرور واقع گرایانه و چک لیست ارزشیابی مطالعات مرور واقع گرایانه بیان شدند.

نتیجه گیری: 

مرور واقع گرایانه روش مناسبی برای ارزشیابی مداخلات پیچیده نظام سلامت است که توضیحی از نحوه ارتباط یک مداخله سلامت با نتایج بدست آمده ارایه می دهد. مرور واقع گرایانه توضیح می دهد که یک مداخله بهداشتی و درمانی برای چه کسانی، در چه شرایطی، چگونه و چرا کار می کند؟