بررسی اجتماعی- شناختی کتاب ششم آموزش زبان فارسی ویژه غیرفارسی‏ زبانان در جامعه ‏المصطفی‏ العالمیه

پژوهش حاضر بنیادی و از نوع تحلیل محتواست و سعی دارد در چارچوب زبان‏شناسی اجتماعی - شناختی به بررسی برخی عناصر شناختی و اجتماعی متون موجود در آموزش زبان فارسی به فارسی (کتاب ششم) (مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی، 1395) ویژه غیرفارسی ‏زبانان بپردازد که در دانشگاه جامعه‏المصطفی‏ ال‏عالمیه آموزش داده ‏می‏ شود. واحد تحلیل "جمله" و داده ‏ها به‏ شیوه اسنادی و تمام شماری استخراج شده ‏اند. به این منظور، از میان 1150 جمله موجود در این کتاب، جملات حاوی طرح‏ واره‏ های تصوری پیشنهادی جانسون (1987)، 430 جمله، استخراج شدند. سپس، از این میان جملات حاوی متغیرهای اجتماعی (400 عدد) مشخص و چگونگی تعامل ‏طرح‏ واره‏ ها و متغیرهای اجتماعی و همگرایی و تلفیق آن‏ها بازنمایی شدند. نتایج نشان می‏ دهند که طرح‏واره‏های تصوری «حرکت»، «نیرو»، «مجموعه» و «حجم» بیشترین درک استعاری را مفهوم‏ سازی می‏ نمودند و طرح‏ واره‏ هایی چون ارتباط، اتحاد و جذب کمترین سهم را داشتند. همچنین، متغیرهای اجتماعی «مذهب»، «قدرت»، «همبستگی» و «منزلت» بیشترین مشارکت را در ایجاد نظام‏ های استعاری داشتند. تاثیرپذیری محتوای کتاب از نوع مخاطب، هدف از یادگیری زبان فارسی و سبک و نگرش نویسندگان از دیگر دستاوردهای این پژوهش می ‏باشد.