خطاهای فلسفی دکارت در تبیین خطاهای معرفتی

دکارت در تبیین فلسفی علت خطاهای ما به محدود بودن فاهمه و نامحدود بودن اراده و حکم کردن ذهن ما بر اساس اراده آزاد و نامحدودش درباره اموری که فاهمه بطور واضح و متمایز درنیافته است می داند. او برای انی مطالب استدلالهای فلسفی را پیش می کشد که در این مقاله درنظر است چند اشکال فلسفی به تبیین های او نشان داده شود. مهم ترین اشکال آن است که که استدلال دکارت مبنی بر نامحدود بودن اراده، یعنی بساطت اراده، از جهتی می تواند بر نامحدود بودن فاهمه نیز صدق کند. و استدلال او بر محدود بودن فاهمه چون از جهت متعلقات فاهمه است بر متعلقات اراده نیز می تواند دلالت کند و در نتیجه از این جهت اراده نیز محدود است. اشکال دیگر استنتاج نامحدود بودن اراده بخاطر بساطت آن است در حالی که از آن فعلیت محض اراده (یا فاهمه) و در نتیجه مجرد بودن آن نتیجه می شود نه نامحدود بودن آن. در نتیجه تبیین دکارت از خطا و خاستگاه آن، در تفاوت دامنه اراده و فاهمه دانستن، چندان موجه به نظر نمی رسد.