تحلیل فضایی و مدل سازی محوطه های دوران اسلامی شهرستان خنج با استفاده از تحلیل ترکیبی AND-GIS

در تفکر نوین جامعه علمی و دانشگاهی، کاربردی کردن علوم و هدایت آن به سمت رفع نیازهای اساسی جامعه از اهم وظایف به شمار می آید. شناسایی پدیده های باستانی به کمک علوم مکانی نظری GIS منجر به شناسایی چگونگی استقرار هر یک از پدیده های انسانی در گذشته می شود. هدف اصلی پژوهش مدل سازی مکانی جهت تحلیل و توزیع مکانی محوطه های اسلامی شهرستان خنج است. این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و داده های باستان شناختی است. شاخص های منتخب در دو مرحله از طریق مطالعه سوابق (طرح های تحقیقاتی، کتب،...) و بهره-گیری از آراء خبرگان گردآوری شده است، با روش دلفی ادغام گردیدند. 14 شاخص در این بخش شناسایی شدند و در ادامه برای شناسایی میزان اثرگذاری شاخص ها و معیار ها بر همدیگر و رتبه بندی از مدل تحلیلی ترکیبی Anp-Dematle بهره گرفته شده است.در انتها به وسیله نرم افزار GIS و استفاده از تحلیل فازی همپوشانی گردیدند؛ نتایج تحقیق نشان می دهد؛ معیار عرض جغرافیایی (a3) با میزان اثرگذاری 0.120 اثرگذارترین شاخص و پس از آن معیارهای شیب (c3) و ارتفاع (b1) با میزان اثرگذاری 0.118 و 0.117 در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج منتج از تحلیل شاخص های 14گانه در محیط نرم افزار ArcGIS موثر در تعیین پراکنش فضایی نقاط 93 گانه باستان شناسی نشان می دهد که دوری و نزدیکی به آب، خاک مناسب، ارتفاع مشخص از دلایل شکل گیری استقرارها در این شهرستان است. وابستگی به سه ویژگی مهم یعنی؛ آب، خاک مناسب برای کشاورزی و ارتفاع مناسب از مهم ترین دلایلی است که استقرارگاه های این منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد.