استخراج عوامل محرک اصلاحات در حکمرانی نظام های آموزش عالی اروپایی؛ رهیافت هایی برای ایران

نظام آموزش عالی به جهت ماهیت پویای آن در معرض تحولات سریع قرار دارد و این تحولات اغلب با منشاء متفاوت نظام های آموزش عالی را تحت تاثیر قرار می دهند، از این رو آگاهی از این تحولات و شناخت عوامل به وجود آورنده آن می تواند در تنظیم گری این حوزه بسیار موثر باشد. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل محرک اصلاحات در حکمرانی نظام های آموزش عالی کشورهای اروپایی است. دلیل انتخاب کشورهای اروپایی، تغییرات گسترده نظام های آموزش عالی این کشورها بعد از دهه 1990 است. انتخاب کشورهای این قاره براساس تقسیم سنتی به اروپای شرقی و غربی صورت گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و با استفاده از روش تطبیقی بردی در چهار مرحله انجام شده است. به این ترتیب پس از بررسی و تحلیل محتوای اسناد مربوط به کشورها، عوامل محرک در دو دسته کلی «عوامل درونی و بیرونی» شناسایی شد. برای کشورهای اروپای شرقی عواملی نظیر ایجاد، تغییر یا اصلاح قوانین و ابزارهای مالی به عنوان عوامل فرعی درونی؛ و عوامل اقتصادی، قوانین، تحولات سیاسی - اجتماعی در سطح ملی و تحولات و فشارهای فراملی به عنوان عوامل فرعی بیرونی محرک اصلاحات شناسایی شد. همچنین برای کشورهای اروپای غربی ایجا، تغییر یا اصلاح قوانین، تشکیل یا حذف شوراها، اتحادیه ها و صنف ها، و ابزارهای مالی به عنوان عوامل فرعی درونی؛ و قوانین، تصمیمات و سیاست های دولت، تحولات سیاسی - اجتماعی در سطح ملی، و تحولات و فشارهای فراملی به عنوان عوامل فرعی بیرونی محرک در اصلاحات حکمرانی نظام های آموزش عالی شناسایی شدند.