تحلیل عوامل موثر بر تقاضای مشتق شده ی گندم و پیش بینی آن با تاکید بر ترجیحات مصرف کننده

با توجه به افزایش روزافزون تقاضای گندم به عنوان نهاده تولید در کشورهای درحال توسعه و ضروری بودن این محصول در سبد خانوار، الگوسازی صحیح تابع تقاضای گندم و تعیین عوامل موثر برای برنامه ریزی و همچنین پیش بینی برای تامین به موقع با هزینه های کم اقتصادی و اجتماعی، دارای اهمیت زیادی است. در این مطالعه با استفاده از مفهوم روند ضمنی و ایجاد یک مدل- فضا حالت، با به کارگیری الگوریتم کالمن فیلتر، تقاضای گندم با تاکید بر ترجیحات مصرف کننده به عنوان نهاده تولید (تقاضای مشتق شده) برای دوره زمانی 1395-1361 برآورد شد. نتایج حاکی از غیر هموار و غیرخطی بودن روند ضمنی (ترجیحات مصرف کننده) است. کشش های قیمتی و درآمدی تقاضای مشتق شده گندم کمتر از یک به ترتیب 0270/0- و 2148/0 برآورد گردید؛ بنابراین ازیک طرف گندم به عنوان یک محصول ضروری با درجه ضروریت بالا شناسایی شد و از طرف دیگر بنظر می رسد سیاست های قیمتی و درآمدی برای کاهش مصرف، کارایی لازم را ندارند؛ بنابراین با توجه به ترجیحات مصرف کننده و ضروری بودن این محصول در سبد خانوار، سیاست  مصرف درست، پیشنهاد می شود. افزایش راندمان در صنایع تبدیلی از جمله راهکارهای مصرف درست و کاهش تقاضای روزافزون این محصول است. نتایج حاصل از پیش بینی (در سال 1401 مقدار پیش بینی شده 48/24 میلیون تن) با لحاظ ترجیحات مصرف کننده در الگو روند افزایش تقاضای گندم را نشان می دهد. ازاین رو مدیران و برنامه ریزان لازم است با اتخاذ تصمیماتی ازیک طرف تقاضا را کاهش داده و از طرف دیگر گندم موردنیاز برای صنایع تبدیلی را تامین کنند.