رابطه ساختاری اختلال بدریخت انگاری بدن با طرح واره های ناسازگار اولیه و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده: نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی

اهمیت روزافزون جذابیت ظاهری به نحوی که گاهی پذیرش اجتماعی و موفقیت های بین فردی به ظاهر کامل و آرمانی وابسته است، هم چنین پایین آمدن کیفیت سلامت جسمانی و روانشناختی ناشی از نگرانی از شکل بدن و ترس از ظاهر جسمانی سبب شد پژوهشی با هدف بررسی رابطه ساختاری اختلال بدریخت انگاری بدن با طرح واره های ناسازگار اولیه و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده با تاکید بر نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی تدوین شود.

پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی- کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه های کشور در تمامی مقاطع تحصیلی تشکیل می دادند. از میان آن ها 297 نفر به عنوان نمونه پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند و از طریق وب سایت، البته بعد از تایید رضایت آگاهانه در پژوهش شرکت داده شدند و پرسشنامه های مقیاس اصلاح شده وسواسی-اجباری ییل براون برای اختلال بدریخت انگاری بدن، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ ، مقیاس تحمل پریشانی، پرسشنامه بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده، پرسشنامه ارزیابی فراشناخت بدشکلی بدن، پرسشنامه ترس از تصویر بدن لیتلتون را تکمیل کردند. داده های پژوهش از روش مدل یابی معادلات ساختاری و از طریق نرم افزار های SPSS-15 و LISREL-8.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

نتایج مدل یابی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که مدل مفهومی پژوهش با داده های تجربی از برازش مطلوبی برخوردار بود. مدل حاضر قادر به تبیین 68 درصد از علایم اختلال بدریخت انگاری بدن است. نتایج آزمون بوت استرپ نیز نشان داد که متغیر تصویر بدن مختل شده به عنوان متغیر میانجی در رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده با علایم اختلال بدریخت انگاری بدن نقش برجسته و مهمی را ایفا کردند، علاوه بر این متغیر تحمل پریشانی در رابطه با طرحواره های ناسازگار اولیه و اختلال بدریخت انگاری بدن نقش میانجی دارد، به طوری که رابطه مستقیم طرحواره های ناسازگار اولیه و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده با اختلال بدریخت انگاری بدن با در نظر گرفتن نقش میانجی متغیرهای مذکور معنادار نبود.

نتایج این پژوهش از نقش میانجی کامل تحمل پریشانی و تصویر بدن مختل شده در ارتباط بین طرحواره های ناسازگار اولیه و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده با اختلال بدریخت انگاری بدن حمایت می کند و می توان تلویحات بالینی کاربردی برای مداخلات مبتنی بر شواهد اختلال بدریخت انگاری داشته باشد