چند نمونه ترجمه قرضی اصطلاحات علمی از یونانی به پهلوی

در عصر ساسانی بعضی متون علمی از زبان‏های هندی (سنسکریت و پراکریت) و یونانی و سریانی به زبان فارسی میانه ترجمه شده بوده است. در بین متون هندی معروف‏تر از همه کلیله و دمنه و نوشته‏ هایی در علم نجوم و نحو را باید یاد کرد و در بین متون یونانی نوشته‏ هایی در نجوم و هندسه و منطق و پزشکی و پاره‏ای نوشته‏ های هرمسی اهمیت بیشتری دارند. در ترجمه از سریانی احتمالا سهم مانویان بیشتر از زردشتیان بوده است. ترجمه از این زبان‏ها ناگزیر ترجمه قرضی یا گرده‏برداری بعضی اصطلاحات را باعث شده که احتمالا ساده‏ترین شیوه در نقل مفاهیم علمی به زبانی دیگر است. موضوع این نوشته بحث درباره بعضی از این ترجمه ‏های قرضی از یونانی به فارسی میانه، مخصوصا در اصطلاحات طبی و فلسفی و نجومی، است. در کنار آن به بعضی ترجمه‏ های قرضی از غیر از زبان یونانی نیز مختصر اشاراتی شده است.