وضعیت مکانیزاسیون تولیدهای زراعی و باغبانی در ایران1

کاربرد ماشین در فرآیند تولید محصولات کشاورزی در جهت کاهش هزینه تولید، انجام به موقع عملیات کشاورزی، کاهش هزینه های کارگری، مدیریت مصرف نهاده ها است که در نهایت منجر به ارتقاء بهره وری و افزایش کمی و کیفی تولید شده است. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت مکانیزاسیون تولیدات زراعی و باغی در ایران می باشد که با بررسی نظام های مختلف بهره برداری از ماشین، بررسی مشکلات موجود در مکانیزاسیون کشاورزی ایران بتواند پیشنهادهایی را جهت ارتقای مکانیزاسیون کشاورزی محصولات زراعی و باغی در ایران با تاکید بر کشاورزی پایدار و توجه به اثرات زیست محیطی مکانیزاسیون کشاورزی ارایه نماید. به منظور اندازه گیری شاخص های مکانیزاسیون، پراکنش سطوح زیر کشت محصولات از داده های آمارگیری محصولات زراعی و باغی در سال زراعی 94-1393 استخراج شده است. همچنین به منظور اندازه گیری شاخص رشد مکانیزسیون در بخش های مختلف از سال 1392 تا 1396 از داده های سازمان جهادکشاورزی استفاده شده است. نتایج بررسی نشان داد که وضعیت ضریب مکانیزاسیون بعنوان یک شاخص برای نشان دادن وضعیت مکانیزاسیون در تعاونی های تولیدی کشور از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. نقش مکانیزاسیون در افزایش تولید محصولات کشاورزی و باغی تقریبا 35 درصد بدست آمد که ناشی از حضور ماشین در فرآیند تولید است. نتایج نشان می دهد که در سایه مکانیزاسیون می توان به کشاورزی پایدار دست یافت به نحوی که حداقل تاثیر سوء بر روی محیط زیست گذاشته شود. شاخص های انرژی یکی از مهم ترین ابزارهای ارزیابی وضعیت مصرف انرژی در این بخش می باشند.