شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه بازار صادراتی در شرکت های دارویی با تاکید بر رقابت پذیری صادرات در شرایط همه گیری کرونا با رویکرد دلفی فازی

به منظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و چرخش به طرف اقتصاد چند محصولی در صادرات، جهت گیری سیاست های صادراتی باید به سوی تولید و صدور کالاهای غیرنفتی تغییر یابد. یکی از این کالاها و صنایع غیر نفتی صنعت داروسازی است. که به عنوان یکی از صنایع استراتژیک همواره مورد توجه اقتصاددانان و  سیاست گذاران در این زمینه بوده است. با توجه به این که دارو جزء صنایع با فناوری بالا محسوب می شود و از کاربری نسبی بالایی نیز برخوردار است لذا گسترش رقابتمندی در این صنعت می تواند افزایش اشتغال و توسعه صادرات غیرنفتی را به دنبال داشته باشد.

جامعه آماری پژوهش فعالان حوزه تولید دارو بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری 18 نفر از آنان به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. پژوهش حاضر بر پایه روش ترکیبی و به صورت کیفی و کمی و در رهیافت قیاسی استقرا یی است؛ که از نظر هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است؛ و همچنین ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی، پرسشنامه  دلفی فازی بوده است.

نتایج  نشان دهنده این بود که عواملی مانند  کیفیت مواد اولیه در داروهای تولیدی، طول درمان داروهای تولیدی، ارزیابی و کنترل کیفیت، طراحی بسته بندی های جدید محافظ شده در برابر ویروس ها از جمله ویروس کرونا و افزایش تولید از طریق افزایش بهره وری جهت پاسخ گویی به نیازهای بازار بر توسعه بازار صادراتی در شرکت های دارویی موثر است.

برای موفقیت صنعت داروسازی در بازارجهانی باید به فاکتورهایی مانند کیفیت مواد اولیه در داروهای تولیدی، طول درمان داروهای تولیدی، ارزیابی و کنترل کیفیت، طراحی بسته بندی های جدید محافظ شده، توجه ویژه ای داشته باشند تا بتوانند در رقابت با سایر تولیدکنندگان  فعال در حوزه صنعت دارویی جهان رقابت داشته باشند.