طراحی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه سلامت روان رانندگان تاکسی رانی آنلاین

رانندگان تاکسی‌رانی آنلاین نیازمند صلاحیت‌های شناختی و روان‌شناختی هستند که باید سنجیده شود تا کیفیت خدمات این بخش ارتقا یابد. هدف پژوهش حاضر طراحی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه سلامت روان رانندگان تاکسی‌رانی آنلاین بود.

این پژوهش از نوع ابزارسازی و هنجاریابی بود که در سال 1400 انجام شد. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش را رانندگان تاکسی‌های آنلاین در شهر تهران تشکیل دادند. تعداد نمونه تقریبا شش برابر تعداد سوال‌ها در نظر گرفته شد که با احتساب ریزش نمونه، چهارصد نفر به‌صورت دردسترس انتخاب شدند. درنهایت 311 پرسش‌نامه تکمیل‌شده به‌دست آمد. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه سلامت روان رانندگان تاکسی‌رانی آنلاین بود. این پرسش‌نامه توسط پژوهشگران مطالعه حاضر و پس از ارزیابی جامعی از مفاهیم سلامت روان مرتبط با وضعیت رانند‌گان تدوین شد. به‌منظور بررسی روایی محتوایی، نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) به‌کار رفت. برای بررسی روایی سازه و تعیین ساختار عاملی پرسش‌نامه، تحلیل عاملی اکتشافی به‌روش تحلیل مولفه‌های اصلی با چرخش واریمکس انجام شد. بررسی همسانی درونی به‌شیوه محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی به‌شیوه بازآزمایی (با فاصله دو هفته) صورت گرفت. تحلیل داده‌ها به‌کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 21 در سطح معناداری 0٫05 انجام شد.

نسبت روایی محتوا (CVR) برای پرسش‌نامه در دامنه 0٫60تا1درصد و شاخص روایی محتوا (CVI) برابر با 0٫70 برآورد شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد، این پرسش‌نامه هفت عامل را شامل می‌شود و مجموع درصد واریانس تجمعی عامل‌ها برابر با 58٫75درصد است. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش‌نامه برابر با 0٫85 و ضریب باز‌آزمایی نیز برای خرده‌مقیاس‌ها در دامنه 0٫69تا0٫84 قرار داشت و ضریب باز‌آزمایی کل پرسش‌نامه برابر با 0٫66 به‌دست آمد.

نسخه فارسی پرسش‌نامه سلامت روان رانندگان تاکسی‌رانی آنلاین، از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است؛ ازاین‌رو این پرسش‌نامه می‌تواند به‌منظور ارزیابی سلامت روان افراد مشغول به فعالیت در شرکت‌های تاکسی‌رانی آنلاین، استفاده شود.