تبیین دیدگاه فلسفه سیاسی صدرایی در باب جایگاه مردم در حکومت

از دیرباز نقش مردم به عنوان عنصر اصلی تشکیل دهنده اجتماع در اداره جامعه، یکی از مباحث مهم در فلسفه سیاسی بوده است. این بحث از منظر اسلام و فلسفه اسلامی اهمیت ویژه ای می یابد. بر همین اساس، این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه مقبولیت و نقش مردم در حکومت از منظر ملاصدرا چگونه است (سوال)؟در این زمینه با دو دیدگاه متفاوت روبه رو هستیم. دیدگاه اول، فلسفه سیاسی ملاصدرا را فلسفه ای غیر مردمی و اقتدارگرا می داند؛ چنانکه رکن مقبولیت در حکومت جایگاهی ندارد، بلکه مشروعیت تنها رکن اصلی نظام است. اما براساس دیدگاه دوم که مدعای این مقاله را نیز تشکیل می دهد ملاصدرا به حکومت دینی مردمسالار معتقد است که مردم در آن نقش مهمی در انتخاب نوع حکومت و حاکم و یاری او دارند (فرضیه). برای اثبات این مدعا، بخش هایی از مباحث سیاسی ملاصدرا در این حوزه و نیز برخی آیات مربوطه و همچنین سخنانی از پیروان حکمت متعالیه در شرح نظرات سیاسی وی مورد بررسی قرار گرفته است (روش).نویسندگان این مقاله که در پی نشان دادن جایگاه و نقش اساسی مردم در حکومت دینی مردم سالارانه متعالیه بودند (هدف)، به این نتیجه دست یافتند که بر طبق نظر ملاصدرا، در حکومت دینی عقل در زیر نور شریعت و مقبولیت ذیل مشروعیت، جامعه را به مدینه فاضله تبدیل خواهد کرد (یافته ها).