برآورد ارزش اقتصادی قلعه چالشتر با استفاده از روش هزینه سفر فردی

ضرورت آگاهی از ارزش اقتصادی مکان های تاریخی و گردشگری و عوامل موثر بر آن از نظر ایجاد اشتغال، تولید، درآمد منطقه و همچنین سرمایه گذاری عمومی و سیاستگذاری مناسب برای بهبود کیفی آن بر کسی پوشیده نیست و از اهمیت بسیاری برخوردار است. قلعه چالشتر به عنوان یکی از شناخته شده ترین آثار تاریخی استان چهارمحال و بختیاری، هر ساله مقصدی مهم برای گردشگران این خطه به شمار می آید. هدف از پژوهش حاضر پاسخ گویی به این سوال است که ارزش اقتصادی سالانه قلعه چالشتر چقدر است؟ بنابراین برای پاسخ گویی به این سوال از روش هزینه فردی استفاده شده است. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش شامل تمام بازدیدکنندگان قلعه چالشتر است که از میان آن ها با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای معادل 130 نفر از طریق تکمیل پرسش نامه در تابستان سال 1401 مورد سوال قرار گرفتند و داده ها توصیف و تجزیه و تحلیل شدند. در این پژوهش تابع تولید هزینه سفر براساس فرم خطی و با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS) برآورد شد. براساس نتایج، متغیرهای هزینه سفر و نوع وسیله نقلیه برای رسیدن به مقصد از عوامل موثر بر تعداد بازدیدهای سالانه هستند. به گونه ای که هرکدام از این متغیرها به ترتیب با ضریب 0002/0- و 287/0- به کاهش تعداد بازدیدها منجر خواهند شد. با توجه به نتایج، میانگین ارزش تفریحی خانوار برای بازدید از قلعه چالشتر با استفاده از روش هزینه سفر در سال  295 هزار 260 ریال و میزان کل مازاد مصرف کننده در سال 230 میلیون و 252 هزار و 925 ریال برآورد شده است. یافته های پژوهش می تواند راهنمایی برای برنامه ریزان سازمان میراث فرهنگی جهت تعیین بهای مناسب بلیت، تامین مالی هزینه ها و ارایه خدمات در قلعه باشد. ازاین رو پیشنهاد می شود با ایجاد مراکز فرهنگی مانند کتابخانه ها، مراکز صنایع دستی، احداث مکان های استراحتی ازجمله رستوران، کافه، مراکز بازی برای کودکان و... گامی در راستای افزایش جذابیت و جذب گردشگر به این منطقه برداشته شود.