تغییرات اقلیمی، بحران آب و ستیزه های اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه

مطالعات امنیتی متاخر با فراتر رفتن از رویکردهای سنتی، بر نقش تعیین کننده متغیرهای زیست محیطی در شکل دادن به وضعیت امنیتی در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی تاکید می کنند. این مقاله می کوشد تا با اتکای این مباحث، تاثیر بحران آب در منطقه خاورمیانه را بر وضعیت امنیتی خاورمیانه موردبررسی قرار دهد. یافته ها نشان می دهد به واسطه دگرگونی های ناشی از تغییرات اقلیمی (گرمایش بالاتر از متوسط جهانی، کاهش بارش، افزایش تبخیر) و مداخله های انسانی (افزایش تقاضای مصرفی، احداث سازه های آبی و برداشت بیش از اندازه از منابع)، منطقه شاهد بحران شدیدی در حوزه منابع آب می باشد. مقاله بر این یافته تاکید می کند، که بحران آب از رهگذر تشدید مسایلی چون افزایش فقر، بیکاری، نابرابری، احساس تبعیض، مهاجرت، حاشیه نشینی، افت مشروعیت دولت و... تاثیر مشخصی بر ستیزه های اجتماعی- سیاسی در خاورمیانه داشته است. نمود مشخص این مسیله در تعدادی از اصلی ترین بحران های امنیتی منطقه یعنی جنگ داخلی در سوریه، یمن و عراق آشکار است. مقاله بر این نتیجه گیری تاکید می کند که در فقدان حکمرانی کارامد و همچنین فقدان اراده و چارچوبی برای اقدام جمعی کشورها، بحران های زیست محیطی منطقه خاورمیانه در سال های آینده تشدید خواهد شد. همپای این روند می توان انتظار داشت که چالش های امنیتی برآمده از بحران ها نیز تشدید شود.