ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت ایران

نظام تامین مالی سلامت «فرآیند جمع آوری، تجمیع و مدیریت منابع مالی به منظور خرید خدمات سلامت» است. نظام تامین مالی سلامت ایران با چالش هایی مواجه است. مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت ایران انجام شد.

این مطالعه توصیفی به صورت گذشته نگر با استفاده از داده های آرشیوی به ارزشیابی نظام تامین منابع مالی سلامت کشور ایران در بازه زمانی سال های 2000 تا 2019 میلادی پرداخته است. اطلاعات پژوهش از داده های بانک جهانی جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اکسل تحلیل شدند.

سرانه هزینه سلامت ایران در بازه زمانی سال های 2000 تا 2019 میلادی سالانه 7/3% افزایش یافت و به 868 دلار (برابری قدرت خرید) در سال 2019 رسید. هزینه کل سلامت ایران از 32 میلیارد دلار در سال2000 میلادی به حدود 72 میلیارد دلار (برابری قدرت خرید) در سال 2019 میلادی افزایش یافت (افزایش سالانه 9/5%). ایران حدود 6/0% مخارج کل سلامت مردم دنیا را تشکیل داد. در این سال، حدود 7/6% تولید ناخالص داخلی کشور صرف هزینه های سلامت شد. میانگین این شاخص در دنیا 8/9% بود. حدود 5/49% هزینه های سلامت ایران توسط بخش عمومی تامین مالی شد. سهم پرداخت های عمومی از هزینه کل سلامت جهان برابر با 8/59% بود. سهم پرداخت مستقیم از جیب مردم ایران در دهه گذشته کاهش یافت و در سال 2019 میلادی به 5/39% رسید. میانگین این شاخص در دنیا 18% بود.

هزینه های نظام سلامت کشور با سرعتی بیش از رشد تولید ناخالص داخلی در حال افزایش است. سهم هزینه های سلامت از تولید ناخالص داخلی کشور و به تبع آن، سهم مخارج سلامت از بودجه عمومی دولت کاهش و سهم پرداخت مستقیم از جیب مردم افزایش یافته است. بنابراین، اصلاحاتی باید برای تقویت نظام تامین مالی سلامت کشور بکار گرفته شود.