نقش متغیرهای ژئوپلیتیکی در تحول مبارزات شهری و گذار از جنگ های چریکی پس از سده بیستم

از آغاز تمدن بشری تاکنون، شهرها عمده‌ترین مکان استقرار جمعیت و مرکز فعالیت‌های وسیع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هستند ‌که امروزه تاثیر غیرقابل انکاری در ابعاد مختلف زندگی مردم سراسر جهان دارند. وجه سیاسی شهرها از جمله مباحثی است که نظر جغرافیدانان سیاسی را به خود جلب کرده و در سال‌های اخیر پژوهش‌های زیادی در این زمینه به انجام رسیده است که در این میان، بحث شورش‌ها و مبارزات شهری جایگاه ویژه‌ای دارد. شهروندان در زمینه مسایل گوناگون مربوط به زندگی اجتماعی خود دست به فعالیت‌های مختلفی در قالب تظاهرات‌های مسالمت‌آمیز، راهپیمایی، اعتصابات و حتی جنگ‌های چریکی می‌زنند که در ادوار زمانی این استراتژی‌ها می‌تواند متفاوت باشد. پژوهش حاضر قصد دارد با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای به این سوال پاسخ دهد که پس از سده بیستم کدام متغیرهای ژیوپلیتیکی در تحول مبارزات شهری نقش داشته‌اند؟ در اثنای تحقیق پس از بررسی مبارزات سیاسی در محیط‌های شهری در طول قرن بیستم و آغاز قرن بیست‌ویکم، این نتیجه حاصل گردید که مبارزات شهری در این دوران تحت‌تاثیر فضای دوقطبی جنگ سرد و گسترش اندیشه‌های مارکسیستی قرار داشته و فروپاشی شوروی و نظام دوقطبی باعث تغییرات عمده‌ای در این نوع مبارزات شده است. همچنین شتاب قابل توجه فرآیند جهانی‌شدن و طرح موضوعات نوین اجتماعی - فرهنگی و زیست‌محیطی در شکل‌گیری فعالیت‌های شهری در چارچوبی مسالمت‌آمیز سبب ایجاد دگرگونی ژرفی در این زمینه شده است. علاوه بر این، رویکرد ضد ژیوپلیتیک که در دوران جنگ سرد مطرح شده بود، همچنان ادامه یافت و نهضت‌های اجتماعی، انجمن‌های زیست‌محیطی، گروه‌های حقوق بشری، جنبش‌های مردمی بومی و... در قلمرو موضوعی این رویکرد ژیوپلیتیکی تعریف شدند.