نقش و نماد در کاشی های ارگ تاریخی گلستان تهران

بی‌شک یکی از مهمترین تزیینات بناهای اسلامی،کاشی‌کاری و کاشی‌نگاری است. کاربرد این هنر در فضای داخلی و خارجی، اهمیت و شهرت بناها را چندین برابر نموده است. از سویی دیگر، بخش مهمی از تاریخ نقاشی ایران را می‌توان با مطالعه نقوش کاشی‌های ایرانی به دست آورد. در دوره قاجار، به علت علاقه شاهان به هنر، بالاخص کاخ‌سازی،کاشی‌نگاری ارتقاء یافت. کاخ گلستان به عنوان الگوی مناسب و مهم در این دوره مورد توجه است. این مقاله به بررسی و شناخت تکنیک به کار رفته در کاشی‌های کاخ گلستان و در فرایندی مهمتر، به شناخت هر چه بیشتر نقوش آن‌ها تلاش نموده است. تزیینات بنا، نقش مهمی را در شکوه و جلال معماری عهده‌دار است. در مجموعه کاخ گلستان،گلستانی از نقش بر کاشی به نمایش آمده که نگاه و اندیشه مخاطبین را به چالش کشانده است. در این مقاله، نقوش کاشی‌های کاخ گلستان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و شاخصه‌های کاشی‌های این مجموعه و موارد مهم آن معرفی و ارایه گردیده است تا علاقه‌مندان از شناخت کامل و جامع تزیینات کاشی کاری کاخ گلستان بهره‌مند شوند. تحقیق توصیفی تحلیلی حاضر با بهره‌گیری از شیوه اسنادی تاریخی داده‌ها و اطلاعات لازم گردآوری شده است. نقوش کاشی‌های کاخ گلستان را بر مبنای به‌کارگیری در فضای اندرونی و بیرونی می‌توان تقسیم نمود. بیشترین نقوش فضای بیرونی را نقوش گیاهی دربرگرفته است. کاشی‌های فضای اندرونی از نقوش داستانی، انسانی، شکارگاه، اساطیری و هندسی آذین گشته است. کاخ اصلی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.