ادبیات تطبیقی و ترجمه در جهان عرب

یکی از جریان های تاثیرگذار بر گسترش و ارتقای دانش ادبیات تطبیقی در جهان عرب، ترجمه آثار نظریه پردازان و اندیشمندان اروپایی عرصه ادبیات تطبیقی یا ترجمه نمونه های کاربردی تطبیقی به زبان عربی یا بالعکس بوده است؛ شناخت و معرفی آثار و مترجمان، هدف اصلی این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. یافته های پژوهش نیز گواه آن است که ترجمه آثار اندیشمندان اروپایی از زبان های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی به زبان عربی، نقش بسزایی درگسترش جریان رو به رشد ادبیات تطبیقی درجهان عرب، به ویژه در مصر، داشته است. این ترجمه ها، در دو بعد نظری و پژوهش کاربردی، قابل تفکیک و دسته بندی است. از سوی دیگر؛ همان طور که ترجمه آثار نویسندگان و اندیشمندان اروپایی در گسترش ادبیات تطبیقی عربی موثر بوده است، ترجمه آثار پژوهشگران عربی به فارسی یا بالعکس(هر چند اندک)نیز در معرفی و گسترش این دانش در میان عرب ها و ایرانیان، سودمند و تاثیرگذار تلقی می گردد. به هر حال، یافته اساسی و بنیادی این پژوهش، بیانگر آن است که در آغاز امر، بیشتر ترجمه ها از زبان های فرانسوی و انگلیسی صورت گرفته است و همین امر سبب گردیده است که دانش ادبیات تطبیقی در جهان عرب پیوسته با محوریت مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی حرکت نماید؛ هر چند در چند دهه اخیر، ترجمه آثار اندیشمندان مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی در تغییر ذایقه پژوهشگران عرب بی تاثیر نبوده است.