قواعد هستی شناختی تاویل و تاثیر آن بر معنای متن در حکمت صدرالمتالهین

در تاویل هستی و متن، حقایقی که از دید ظاهری در تفسیر عالم و متن پنهان است، به منصه ظهور آورده می‎شود. ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف، دارای مبانی مستدلی در وجودشناسی است که بر سبک تاویلی او تاثیر گذاشته است. این مبانی قابل قاعده مندی است که هدف این مقاله نیز استنتاج این قواعد و نشان‎دادن تاثیر آنها بر تاویل متن است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی بر مبنای وجودشناسی صدرایی است و به استنتاج و بررسی پنج قاعده اصلی و چند قاعده فرعی -که در زیرشاخه های قواعد اصلی قابل پیگیری است- می ‎پردازد و با ذکر نمونه‎های تاویل متن، تاثیر قواعد هستی‎شناسی را بر تاویل متن نشان می‎دهد. قواعد اصلی استخراج ‎شده عبارت‎اند از ارجاع ماهیت به وجود، ظرفیت‎های تاویلی در وجود (مراتب وجود)، ظاهر، بستر وجود شناختی، تطابق عوالم در تاویل و ارجاع کثرت به وحدت. این مقاله ضمن آنکه منطقی فلسفی از تاویل های متن را نشان می‎دهد، نظریه ‎ای تاویلی از هستی در قالب قواعد نیز محسوب می‎شود.