کمال، رقم جدید گندم نان زمستانه با عملکرد دانه بالا و سازگاری به شرایط دیمزارهای مناطق سرد و معتدل سرد در ایران

معرفی ارقام جدیدگندم دیم پرمحصول تاثیر زیادی بر افزایش و پایداری تولید در دیم زارهای کشور دارد. رقم کمال حاصل برنامه به نژادی گندم نان در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور می‏ باشد. این رقم از دورگ‏ گیری بین لاین Sbn//Trm/k253 و لاین 88Zhong218//Ctk/Vee/3/Kvz/Gv//Prl در سال زراعی1380-81 در مراغه تولید شد. ارزیابی نسل‏ های در حال تفکیک در ایستگاه تحقیقات دیم مراغه (87-1382) انجام گرفت. رقم کمال طی سال زراعی90-1389 در قالب آزمایش مقدماتی در ایستگاه‏ های سرد و معتدل ارزیابی و میانگین عملکرد دانه آن2234 کیلوگرم در هکتار بود. در سال1390-91 رقم جدید در قالب آزمایش پیشرفته مقایسه عملکرد بررسی و با 1719 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه انتخاب و به مدت سه سال در آزمایش سازگاری و پایداری عملکرد در ایستگاه های تحقیقاتی مناطق سرد و معتدل سرد دیم ارزیابی شد. میانگین عملکرد دانه رقم جدید و ارقام شاهد آذر 2 و اوحدی در این بررسی به ‏ترتیب 2120، 2066 و 2083 کیلوگرم در هکتار بود. رقم کمال به همراه شاهدهای سرداری، آذر2، هما، اوحدی، باران، صدرا و هشترود طی سه سال زراعی (1395-97) در قالب آزمایشات تحقیقی- ترویجی و پایلوت‏ های انتقال یافته در استان آذربایجان شرقی از نظر عملکرد و سایر صفات زراعی مقایسه شد. در این آزمایشات میانگین عملکرد دانه رقم کمال 2604 و ارقام شاهد متداول منطقه (صدرا، آذر2، باران، هما، اوحدی و سرداری) 2230 کیلوگرم در هکتار بود، که عملکرد دانه رقم جدید 17 درصد نسبت به میانگین شاهد‏ها برتر بود. بر اساس آزمون ‏های پایداری رقم کمال از پایداری عملکرد دانه بالا در طول سال ها برخوردار بود. رقم کمال دارای عادت رشد زمستانه، مقاومت به سرما و خشکی، میانگین تعداد روز تا ظهور سنبله 143 روز (از اول ژانویه)، میانگین ارتفاع گیاه 67 سانتی‏ متر و میانگین وزن هزار دانه 40 گرم است. رقم کمال نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه‏ ای حساس ولی از کیفیت نانوایی خوب برخوردار است. این رقم به دلیل دارا بودن ویژگی‏ های مطلوب زراعی برای کاشت در مناطق سرد و معتدل سرد دیم انتخاب و معرفی شده است.