راهکار های تربیت عاطفی قرآن برای تقویت خودشفقتی

«خودشفقتی» یا شفقت بر خود، یک فضیلت اخلاقی بنیادین در ساحت ارتباط با خود است که فرد را در مواجهه با بحران، شکست و رنج یاری می دهد و در دو دهه اخیر مورد اقبال گسترده روان شناسان قرار گرفته است. در قرآن کریم آیات بسیاری درباره ایجاد و ارتقای این فضیلت وجود دارد که تاکنون استخراج نشده و انجام این کار می تواند گام بلندی در توسعه و تعمیق مطالعات تربیتی به شمار آید. روان شناسان رویکردهای درمانی ویژه ای مبتنی بر شفقت بر خود مطرح کرده اند؛ اما برنامه تربیتی قرآن در سه ساحت شناخت، عاطفه و رفتار قابل جست وجوست. ازاین رو مسیله پژوهش حاضر، استخراج راهکارهای عاطفی تقویت خودشفقتی، به مثابه بخشی از لایه میانی نظام تربیت قرآنی، بر اساس روش تحلیلی است. با بررسی آیات دارای محتوای خودشفقتی، هفت مولفه عاطفی روانی به دست آمده که عبارت اند از: اتصال به کانون هستی، غنای نفس و تعالی تمایلات، شکرگزاری، صبر، امیدواری برای جبران، پذیرش مهربانانه خود و کنترل هیجانات منفی (حفظ آرامش). این راهکارهای عاطفی نسبت به رویکردهای موجود روان شناختی از جامعیت، کمال و اطمینان بخشی بالاتری برخوردارند و از غنای شاخصه های روان شناسی توحیدی؛ مانند: ایمان به خدا، توبه، معاد و حیات جاودان، سود جسته اند.