تغییرات سالانه وضعیت زوال درختان بلوط در جنگل های استان کردستان

یکی از معضلات محیط زیستی جنگل های زاگرس به ویژه در دو دهه اخیر، بروز پدیده زوال بلوط (Oak decline) است . شدت زوال بلوط در زاگرس شمالی کندتر از زاگرس میانی و جنوبی است. هدف از این مطالعه، بررسی روند خشکیدگی درختان بلوط در شهرستان بانه (استان کردستان) در سال های 1398 و 1399 بود. برای اجرای این مطالعه چهار سایت بلوه و گندمان (دامنه جنوبی) و سارکی و میرحسام (دامنه شمالی) انتخاب و در هریک، 100 درخت ارزیابی شدند. وضعیت زوال درختان طی دو سال اجرای مطالعه در پنج طبقه شامل درختان سالم، سرخشکیده، خشکیدگی تا 50 درصد، خشکیدگی بیشتر از 50 درصد و کاملا خشکیده ثبت شد. از آزمون های ناپارامتری ویلکاکسون و فریدمن برای مقایسه کدهای زوال در هر سایت در دو سال متوالی و مقایسه کدهای زوال در چهار سایت در هر سال (جداگانه) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین تغییر طبقه زوال در سایت سارکی (با 27/0 تغییر) بود. در هر چهار سایت، درختان در سال دوم آماربرداری به سمت طبقه های زوال در حال تغییر بودند و از نظر آماری تغییر طبقه های زوال در هر سایت در دو سال متوالی معنی دار بود. نتایج آزمون فریدمن تایید کرد که در هر سال اختلاف طبقه های زوال در چهار سایت از نظر آماری معنی دار بود. همچنین، سهم درختان دارای زوال (سرخشکیده و خشکیدگی تا 50 درصد) از 24 درصد در سال 1398 به 44 درصد در سال 1399 تغییر یافته بود. بیشترین زوال درختان بلوط در دامنه شمالی مشاهده شد. درمجموع، پیشنهاد می شود تا حدامکان دخالت های انسانی کنترل شوند .