مطالعه تاثیرات خودشناسانه پدیده اجتماعی «سفر» در منظومه کوش نامه بر اساس الگوی جوزف کمبل

کوش نامه از جمله آثار منظوم حماسی است که در قرن شش هجری توسط ایرانشاه بن ابی الخیر به نظم درآمده است. منظومه کوش نامه، بر خلاف بسیاری از آثار حماسی ایرانی، چنان که باید مورد اقبال مخاطبان قرار نگرفته است. شاید بتوان گفت یکی از دلایل اساسی این عدم اقبال، غیر ایرانی بودن شخصیت اصلی داستان، یعنی کوش، و تعلق او به خاندان ضحاک بوده است و یا شاید بتوان زشت رویی و ایرانی ستیز بودن وی را در این امر دخیل دانست. اما آن چه که در این داستان حماسی جلب توجه می کند، تحولات روحی و شخصیتی کوش پیل دندان است. شخصیتی که در نهایت با راهنمایی پیری فرزانه، از فردی زشت رو و پیمان شکن، به انسانی نیکوکار و به منش مبدل می شود. در این مقاله تلاش شده است تا به رویکرد انسان سازی آثار حماسی، آن هم در کتابی گمنام تر از دیگر آثار حماسی، پرداخته شده، بر اساس نظریه جوزف کمبل (1904-1987) اسطوره شناس و نظریه پرداز آمریکایی، این تحولات فردی در وجود کوش ترسیم شود. گرچه الگوی کمبل، که سه بخش اصلی: جدایی، تشرف و بازگشت را شامل می شود، به طور کامل با داستان دگرگونی وجودی کوش پیل دندان منطبق نمی باشد، اما، بیانگر مراحلی است که وی برای رسیدن به خودشناسی، و رهایی از دست سرنوشت با آنها روبرو شده است.