تحولات قوانین کیفری مبارزه با فساد: پیروزی ظاهری یا شکست واقعی؟ با نگاهی اجمالی به نقش سازمان های مردم نهاد ایران، افغانستان و پاکستان

سازمان های مردم نهاد در افغانستان، 2 سازمان در ایران و 1 سازمان در جمهوری اسلامی پاکستان از طریق شفاف سازی بودجه، شفافیت عملکرد نمایندگان و مطالبه ی گردش آزاد اطلاعات؛ به مبارزه با فساد می پردازند. این پژوهش، با نگاهی اجمالی به سازمان های مردم نهاد کشورهای مورد مطالعه، تحولات قوانین کیفری مبارزه با فساد را بررسی نمود.علیرغم مستندات قانونی و ظرفیت های حقوقی اگرچه سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه شفافیت آفرینی و فسادزدایی در 4 سنجه ی مورد ارزیابی فعالیت داشته اند؛ اما این فعالیت اولا چشمگیر نبوده و ثانیا از یک شاخص شفافیت یا یک برنامه ی مدون فسادزدا پیروی نمی کند. در راستای نقش آفرینی این سازمان ها در حوزه شفافیت و فسادزدایی، آن ها با آسیب هایی نظیر فقدان بودجه، نداشتن برنامه روبرو هستند که به ترتیب راه حل تامین مالی جمعی، تدوین یک برنامه جامع بومی منطبق با استانداردهای بین المللی، اولویت قراردادن وجوه حقوقی بر وجوه سیاسی و خودشفاف سازی پیشنهاد می گردد.