نسبت ثبت تاسیس شرکت ها در ایران با امنیت حقوقی با نگاهی به فقه امامیه

مقررات ثبت شرکت ها در قوانین حوزه تجارت، با هدف حفظ حقوق شرکا و سهامداران نسبت به یکدیگر، تامین امنیت حقوقی و قضایی اشخاص ثالث در روابط معاملاتی و اقتصادی و تسهیل کنترل فعالیت شرکت‎ها توسط دولت، تحت دو سیستم اعلامی و تاسیسی مطرح می باشند. بررسی مدارک نشان می دهد در روند عملی، ظاهرا مرجع ثبت شرکت‎ها، از نظام اعلامی پیروی می‎نماید، در حالی که در روند تیوری، ذیل مواد متعدد، به وظیفه نظارتی و تاسیسی مرجع ثبت شرکت‎ها اشاره شده است. عدم شفافیت سیستم منتخب در این زمینه، منجر به عدم مسیولیت نسبت به صحت مدارک و اظهارات متقاضیان گردیده و اگر شرکت مغایر با موازین قانونی، تشکیل و ثبت گردد، هر ذی‎نفعی می‎تواند ابطال را از محکمه طلب کند. این مقاله درصدد است، به روش توصیفی - تحلیلی و با روش گردآوری کتابخانه ای - اسنادی و بررسی رویه عملی محاکم و نگاه فقه امامیه به این جوانب این موضوع، مشخص نماید که با عنایت به ماهیت و آثار عقد شرکت در فقه و روح کلی مواد مربوطه در قوانین این حوزه و رویه قضایی جاری، ثبت شرکت‎ها و تغییرات آنها در مرجع ثبت شرکت‎ها جز در موارد منصوص معدود، اعلامی بوده و ثبت شرکت‎ها مسیول صحت موضوع ثبت شده نیستند و به نظر می رسد، توجه و اهتمام به نظام تاسیسی از راه‏های اصلاح روند حاضر است.