وضعیت مرزبانی جمهوری اسلامی ایران در گزارش های حقوق بشری

گزارش های حقوق بشری متعددی از سال 2011 تا 2021 منبع تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است و مسایل مربوط به مرزبانی، یکی از موضوعات این گزارش ها می باشد. هدف نوشتار حاضر، تبیین وضعیت مرزبانان در این حوزه است.

مهم ترین ایرادات حقوق بشری، با مطالعات نظری و کتابخانه ای و ابزار فیش برداری جمع آوری و توصیف شده و با روش تحلیل محتوای کیفی، وضعیت مرزبانی ارزیابی شده است.

در گزارش های حقوق بشری، مسایلی ناظر به نقض حقوق اقلیت ها و برخورد با کولبران مورد توجه گرفته است. نقص قوانین و مقررات، ضعف مدیریت مرزی و مشکلات سازمانی، از مهم ترین چالش های مرزبانی در ارتباط با حقوق بشر ارزیابی شده است که زمینه های ساختاری و عملکردی دارند. شاخص های ضعف مدیریت مرزی شامل نابرابری های اقتصادی، توزیع نامناسب ارزش های اجتماعی و کرامت انسانی، سکونت غیرمجاز مرزنشینان و عدم تبیین وضعیت مرزبانی توسط مسیولان می باشد. شاخص های ضعف قانون شامل: کاستی های قانون بکارگیری سلاح، قانون اساسی، آیین نامه مرزبانی کشور و نقص قانون تسهیل مبادلات مرزی و طرح تجارت مرزی است. شاخص های مشکلات سازمانی مشتمل بر تفاوت نوع نگرش مسیولان و تفاوت ماموریتی می باشد. شاخص های احصاء شده، بطور مستقیم و غیرمستقیم بر رعایت حقوق بشر توسط فرماندهی مرزبانی تاثیر دارند.

فرماندهی مرزبانی جمهوری اسلامی ایران برای رعایت موازین حقوق بشر، بطور مستقیم و غیرمستقیم با مشکلات ساختاری و عملکردی مواجه است که نقش موثری در ایجاد آنها ندارد.