نظم منطقه ای خاورمیانه؛ بستری برای تبیین سیاست امنیتی ج.ا.ایران

سیاست امنیتی دولت ها بر الگوهای نظم منطقه ای موثر بوده و از آن تاثیر پذیر است. پژوهش حاضر بدنبال ارایه تبیین نوینی از سیاست امنیتی ج.ا.ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که نظم منطقه ای خاورمیانه چه تاثیری بر سیاست امنیتی ایران داشته، این سیاست از چه نشانه ها و الگوهایی پیروی کرده و آینده آن چگونه است؟ نظم منطقه ای خاورمیانه مهمترین متغییر محیطی موثر بر سیاست امنیتی جمهوری اسلامی ایران است. الگوها و نشانه های راهبرد امنیتی ایران متاثر از ماهیت متحول ساختار امنیتی خاورمیانه خصلتی پویا دارد؛ در دهه نخست انقلاب و مشخصا در دوران جنگ ایران و عراق متاثر از تهدیدات محیطی و ابهامات امنیتی، مبتنی بر الگوهای دفاعی بود. پس از حمله آمریکا به عراق و شکل گیری نظم هژمونیک براساس نشانه هایی از انباشت قدرت تداوم یافت و در سال های بهار عربی و گسترش ژیوپلتیک تهدید معطوف به موازنه تهدید و تصاعد بحران بوده است. آینده این رابطه تحت تاثیر الگوی کنش بازیگرانی است که اهداف خود را براساس روندهایی از ثبات و همکاری یا ناامنی و تعارض تعریف می کنند.