تحلیلی بر عوامل موثر در تاب آوری جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم های اقتصادی بین المللی (مورد مطالعه سال های 1385-1399)

تاب آوری ملی یکی از مسایلی است که طی سال های اخیر توجهات بسیاری را به خود معطوف کرده است؛ اینکه نظام های سیاسی در برابر فشارهای بین المللی تا چه میزان و بر اساس چه شاخص هایی می توانند از خود مقاومت نشان دهند و اینکه چگونه می توانند به وضعیت تعادل سیستمی خود بازگردند یکی از دغدغه های پژوهشی محققان علوم سیاسی و روابط بین المللی بوده است. با عنایت به اعمال نظام پیچیده ای از تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران، این مقاله در پی بررسی عوامل موثر در تاب آوری ملی کشور در عرصه بین المللی است.برای این منظور با بهره گیری از روش تحلیل مضمون به بررسی ادبیات موجود پرداخته و کلیه آثار موجود حسب سه شاخص میزان سنخیت و ارتباط موضوعی، اعتبار علمی نویسندگان، و نیز اعتبار علمی محل نشر مورد مطالعه و، 17 اثر پژوهشی از این بین انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت.یافته های این پژوهش حکایت از آن دارد که مولفه های بنیادین تاب آوری ایران در برابر سازمان تحریم های بین المللی عبارتند از سه حوزه گفتمانی، اقدامات ایران و ویژگی های محیط نظام بین الملل. مدعای اصلی این پژوهش آن است که هر یک از یک این مولفه ها از جنبه های مقوم و سازنده و نیز کاهنده و مخرب بر تاب آوری ملی برخوردار هستند که می بایست با تاکید بر تقویت جنبه های مقوم همچون اصلاح سیاست های اقتصادی، تقویت حکمرانی خوب، تقویت قدرت بازدارندگی نظامی، تقویت سرمایه اجتماعی، تقویت گفتمان مقاومت، بهره گیری حداکثری از ظرفیت های چندجانبه گرایی در نظام بین الملل و نیز تضعیف جنبه های کاهنده تاب آوری ملی همچون شیوع فساد در اقتصاد ملی، و قدرت ایتلاف سازی غرب علیه ایران تمرکز یابد.