رابطه تشریع نمازبا حدیث «لا صلاه الا بفاتحه الکتاب» در شناخت نخستین سوره نازله

مساله اولین سوره نازله توسط قرآن پژوهان مورد تحقیق قرار گرفته است و نهایتا با عنایت به ادله و قراین مربوطه، یکی از سوره های مدثر، علق، حمد به عنوان نخستین سوره نازله برگزیده شده است. قایلان به تقدم نزولی سوره حمد به شواهد و ادله متعددی تمسک کرده اند؛ مانند برپایی نماز توسط پیامبر (ص) و یاران وی و حدیث "لا صلاه الا بفاتحه الکتاب" . هدف از این پژوهش، تبیین رابطه تشریع نماز و حدیث " لا صلاه الا بفاتحه الکتاب" با نخستین آیات و سور نازله، در راستای اعتبار بخشی به ظن حاصل از تاریخگذاری نخستین آیات یا سور نازله است. با بررسی رابطه این دو دلیل به روش توصیفی- تحلیلی در تعیین اولین سوره نازله و تامل در توجیه های ذکر شده ی مقابل آن دو، دانسته می شود که نیازی نیست نخستین بودن نزول سوره حمد را بر اساس آن دو دلیل اثبات کرد. با التفات به روش رایج در جمع بین روایات دال بر نخستین آیات و سور نازله می توان گفت که پنج آیه ابتدایی سوره علق در ابتدای بعثت و سپس آیاتی از اول سوره مدثر نازل شده است. سوره حمد اولین سوره نازله کامل محسوب می شود.