بررسی علل خشکیدگی و مرگ درختان سرونقره ای (Cupressus arizonica) در منطقه قم

این تحقیق به منظور بررسی علل خشکیدگی درختان سرونقره ای (Cupressus arizonica) دراستان قم، طی سالهای 84-1382 اجرا گردید. محل اجرای طرح در فاصله 9 کیلومتری جنوب شهرستان قم (پارک غدیر) بود. شرایط اکولوژیک منطقه ارزیابی و همچنین آزمایشهایی درمورد مشخصات عوامل بیماری زا و آلودگی های قارچی درختان انجام گردید. در این تحقیق ضمن بررسی شرایط ایده آل رشد وتوسعه سرونقره ای، عوامل محدود کننده رشد وتوسعه و نیز خطرهایی که پایداری آن را درمنطقه تهدید می نماید، مطالعه گردید. از قسمتهای آلوده بخصوص زخم های ایجاد شده روی تنه اصلی نمونه برداری صورت گرفت. اثبات بیماری زایی عامل بیماری به روش آلوده کردن نهالها درگلخانه انجام گرفت. بدین صورت که روی ساقه هرنهال زخم ایجاد نموده و یک دیسک از پرگنه درحال رشد قارچ درمحل زخم ایجاد شده روی ساقه نهال قرارداده شد. بیماری زایی پس از سه هفته با پوسیدگی در محل زخم به اثبات رسید. نتایج نشان داد که مجموعه ای از عوامل اکولوژیک و فیزیولوژیک باعث خشکیدگی درختان سرونقره ای شده اند. بعلت نامناسب بودن خاک و شوری آب، درخت به تدریج ضعیف شده و از طرفی عدم آبشویی املاح به علت نامناسب بودن بافت خاک، باعث تجمع املاح و شورشدن بیش از حد خاک گردیده است. با ضعیف شدن درخت فراهم شدن شرایط مساعد برای گسترش عوامل بیماری زا، به مرور زمان این عوامل و از جمله قارچ بیماری زای Nattrassia mangiferae Suttan and Dayko گیاه را تحت تاثیر قرارداده و روند خشکیدگی درخت را تسریع و تشدید نموده است. این قارچ پس از ورود به بافت گیاه میزبان به سیستم آوندی گیاه وارد شده و باعث مسدود شدن آوندها می گردد و گیاه آلوده از قسمت تاج به سمت پایین خشک می شود. در محل نفوذ قارچ برروی تنه و شاخه ها معمولا زخم هایی ایجاد می شود و به علت مسدودشدن آوندها درناحیه زخم شیره گیاه به صورت صمغ به بیرون تراوش می نماید. این قارچ پاتوژن بسیار مخربی است و به دلیل داشتن میزبانهای زیاد، حضور آن در فضای سبز نگران کننده می باشد.