بررسی تاثیر دو روش آرام سازی پیشرونده عضلانی و لمس درمانی بر اضطراب و علائم حیاتی و بروز دیس ریتمی های قلبی بیماران تحت کاتتریسم قلبی

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی و از نوع کارآزمایی بالینی است که در بیمارستان قلب جماران به منظور بررسی تاثیر دو روش درمانی غیردارویی (لمس درمانی و آرام سازی) بر اضطراب و علائم حیاتی و بروز دیس ریتمی های قلبی بیماران زن تحت کاتتریسم قلبی انجام شده است. 80 بیمار مبتلا به بیماری عروق کرونر به روش نمونه گیری مبتنی برهدف و با توجه به ویژگی های واحدهای مورد پژوهش انتخاب شدند که 3 مورد به علل مختلف از مطالعه حذف گردیدند و 77 مورد باقیمانده به صورت تصادفی به سه گروه لمس درمانی (26 نفر)، آرام سازی (26 نفر) و گروه کنترل (25 نفر) تقسیم شدند. چهار ساعت قبل از انجام کاتتریسم برای گروه 1 روش لمس درمانی به مدت 10-15 دقیقه توسط پژوهشگر که در این زمینه آموزش کافی را دیده و مهارت لازم را کسب کرده بود انجام می شد و گروه 2 نیز به مدت 25-20 دقیقه با استفاده از نوار آرام سازی بنسون، ورزش های آرام سازی پیشرونده عضلانی را انجام می داد.
روش های درمانی در هر 2 گروه 4 بار در طی این 4 ساعت تکرار می شد (به فواصل هر یک ساعت) و در گروه کنترل 3 هیچ گونه مداخله ای انجام نمی شد.
به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه و چک لیست ثبت علائم حیاتی و دستگاه اندازه گیری فشار خون و فرم اضطراب اسپیل برگر (حالت و رگه) و چک لیست مشاهده ای ثبت دیس ریتمی های قلبی حین کاتتریسم استفاده شد.
تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نرم افزارهای کامپیوتری SPSS انجام گردید و نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که هر دو روش لمس درمانی و آرام سازی بر اضطراب موقعیتی واحدهای مورد پژوهش تاثیر معنا داری داشته و اضطرابشان را کاهش داده اند (P=000) ولی بر اضطراب شخصیتی افراد تاثیر معنادار نداشته اند و احتمالا جلسات بیش تری برای مشخص شدن تاثیر آن ها ضرورت دارد.
از طرفی این روش ها بر کاهش فشار خون سیستولیک (P=0/002) و تعداد نبض (P=000) و تعداد تنفس(P=0/0014) بیمار در موقعیت تنش زا مؤثر بوده، آزمون های آماری اختلاف معناداری را نشان داده و نیز توانسته اند موجب کاهش بروز دیس ریتمی قلبی (سینوس تاکیکاردی) در حین کاتتریسم گردید (P=0/005). هم چنین مدت انجام کاتتریسم در گروه 1 و 2 نسبت به گروه کنترل اختلاف آماری معنا داری را نشان داده است (P=0/003). با استناد به نتایج این پژوهش، لمس درمانی روشی است که می تواند همانند آرام سازی اضطراب بیمار را در اتاق کاتتریسم و در موقعیت های تنش زا کاهش دهد و با کاهش اضطراب، منجر به کاهش فشار خون و نبض بیمار شده، از عوارض کاتتریسم در نتیجه اسپاسم عروقی و تاکی اریتمی های قلبی بکاهد و با توجه به این که در این روش بیمار غیرفعال بوده، محدودیت های روش آرام سازی را در برندارد می توان به عنوان یک روش جایگزین و مناسب در موقعیت های بالینی آن را به کار گرفت و از آثار مثبت این روش درمانی نیز استفاده کرد.