سلب لزوم و لزوم سلب در شرطی سالبه کلیه

در تحلیل شرطی های سالبه کلیه، میان ابن سینا و خواجه نصیر اختلافی وجود دارد: ابن سینا این شرطی ها را از باب «سلب لزوم» گرفته است و خواجه نصیر از باب «لزوم سلب». خواجه نصیر بر تفاوت میان سلب لزوم و لزوم سلب تاکید کرده و اولی را عام تر از دومی به شمار آورده است. این در حالی است که قطب رازی، با استناد به آثار ابن سینا، مدعی شده است که سلب لزوم و لزوم سلب، هرچند به لحاظ مفهوم یکی نیستند، اما هم ارز و متلازم اند؛ بنابراین، هیچ یک عام تر از دیگری نیست.
در این مقاله، اولا، نشان داده ایم که در نزاع میان خواجه نصیر و قطب رازی، حق با خواجه نصیر است و سلب لزوم عام تر از لزوم سلب می باشد؛ ثانیآ، با فرمول بندی عبارات ابن سینا، نشان داده ایم که تحلیل وی ایراد صوری مهمی دارد؛ ثالثآ، نشان داده ایم که پاسخ های ابن سینا به آن ایراد، پذیرفتنی نیستند؛ رابعآ، به کمک تحلیل ابن سینا از موجبه کلیه، پاسخ دیگری برای ایراد موردنظر یافته، اما نشان داده ایم که این پاسخ نیز توان دفع ایراد را ندارد. در پایان، حل نهایی مسئله را، به عنوان مسئله ای باز، فراروی پژوهندگان قرار داده ایم.