بررسی وضعیت واردات چوب و راهکارهای تسهیل آن در ایران

درحال حاضر به دلیل منابع ناچیز جنگل های قابل بهره برداری، سطح اندک زراعت چوب و نیاز روزافزون صنایع چوب وکاغذ به مواد سلولزی و چوبی، واردات انواع مختلف چوب آلات به منظور صیانت از جنگل ها و تامین نیاز صنایع چوب کشور، و نیز رفع موانع غیر فنی موجود بر سر راه آن، از ضروریات غیرقابل اجتناب می باشد. از آن جا که گونه های مختلفی از آفات خطرناک غیربومی می توانند به همراه چوب وارد کشور شده و موجب خسارت های غیرقابل جبرانی شوند، تدوین و ابلاغ ضوابط فنی و علمی قرنطینه ی نباتی و رعایت کامل آن از سوی واردکنندگان میتواند در جلوگیری از ورود این آفات تاثیر تعیین کننده ای داشته باشد. این مهم بدون مطالعه ی دقیق و تحقیق در ابعاد گوناگون و ناشناخته ی آن مقدور نیست، امری که در کشورهای اروپایی، چین، ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، نیوزیلند، آمریکای شمالی و برخی کشورهای دیگر، به خوبی صورت گرفته است. ضوابط و مقررات فعلی قرنطینه ی چوب آلات عمدتا بر پایه ی استانداردهای بین المللی و نتایج تحقیقات سایر کشورها تدوین و تنظیم شده است. به منظور روان سازی و تسهیل واردات چوب آلات به کشور، باید تجدیدنظر و اصلاحات لازم در این ضوابط، براساس نتایج مطالعات و یافته های تحقیقات بومی، صورت گیرد. تعیین اولویت های تحقیقاتی، تشکیل گروه های زبده ی علمی از محققان و استادان مربوطه در کشور و اهتمام برای انجام تحقیقات پایه و کاربردی، روشن سازی نقاط کور و پاسخ به سؤالات کلیدی در مورد شرایط و ضوابط قرنطینه ای واردات، که بسترساز تدوین دستورالعمل های فنی و علمی در این زمینه می باشند، از ضرورت هایی است که باید با برنامه ریزی و هدایت مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور با همکاری سایر مؤسسات تحقق یابد. بدیهی است این امر موجب تسهیل واردات و در عین حال حفظ اصول فنی و علمی قرنطینه خواهد شد. در این بررسی سعی شده است پس از مروری بر وضعیت منابع چوب، ظرفیت تولیدی صنایع مربوطه و نیاز کشور به واردات چوب آلات، به نقش چوب، بخصوص پوست آن در انتشار آفات قرنطینه ای، در کشور وارد کننده، پرداخته شود. آنگاه پس از تاکید بر لزوم رعایت ضوابط قرنطینه ی نباتی در واردات چوب آلات، به مشکلات و محدودیت هایی که این ضوابط برای صنایع چوب و کاغذ ایجاد نموده است، اشاره شده است. در ادامه، ضمن تشریح دلایل عدم امکان حذف این ضوابط، اجتناب ناپذیر بودن آنها، که براساس اصول فنی و علمی وضع شده اند و ضرورت و امکان روان سازی واردات چوب آلات از طریق تجدیدنظر و اصلاحات ضوابط موجود بر پایه ی دانش بومی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان فهرست برخی از اولویت های تحقیقات بومی در زمینه ی قرنطینه ی چوب آمده که نتایج آنها می تواند در تنظیم و اصلاح ضوابط و مقررات قرنطینه ی چوب، با دو رویکرد تامین سلامت و بهداشت نباتی و نیز روان سازی واردات چوب مؤثر باشد.