تحلیل استحاله نشانه های سکونتگاهی روستای «باباپشمان استان لرستان» پس از جابجایی با تاکید بر نشانه های مسکن روستایی

در اغلب «برنامه های بازسازی پس از سانحه»، سیاست جابجایی کل یا بخشی از سکونتگاه، به عنوان راه حلی مناسب از لحاظ فنی، جهت کاهش خطر و ایمنی از پدیده هایی چون زلزله، سیل، رانش زمین و غیره مورد ملاحظه قرار می گیرد. با این حال بررسی تجارب مختلف حاکی از آن است که پیامدهای جابجایی به گونه ای بوده که عموما بازماندگانی که جابجا شده اند به دلایل مختلفی از جمله عدم تطبیق معماری روستای بازسازی شده با معماری روستای قدیم در فرآیند بازتوانی، «از جابجایی رضایت نداشته و جابجایی اغلب به از دست دادن خوداتکایی روستاییان و حس تعلق به مکان در روستای جدید منجر شده است.» این مقاله روستا را به مثابه متنی می پندارد که از لایه های مختلفی تشکیل شده و با بررسی رویکردهای نشانه شناسی، به تحلیل چگونگی استحاله نشانه هایی چون «خط افق»، «نظام همسایگی»، «الگوی شبکه معابر» و غیره در روستای باباپشمان استان لرستان می پردازد. برای این منظور از «رویکرد نشانه شناسی معماری امبرتواکو» و تفکیک نشانه ها به «رمزگان تکنیکی»، «رمزگان تحلیلی» و «رمزگان معنایی» استفاده گردیده و برای سنجش میزان رضایت مندی روستاییان، از «روش پیمایشی» استفاده شده است. یافته های این پژوهش حاکی از «استحاله نشانه های مسکن روستای قدیم» و حفظ نشانه های بافت در روستای جدید است. بکارگیری نشانه هایی از روستای قدیم که مورد پذیرش روستاییان است موجب رضایت مندی روستاییان از بازسازی و سکونت در روستای جدید گردیده است، طراحی با تکیه بر تحلیل نشانه شناسی می تواند راهبردی برای طراحی روستاهایی باشد که می بایست از نو ساخته و یا جابجا شوند.