مصرف داروی نامناسب در سالمندان ترخیص شده از بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از معیار Beers

مطالعات نشان داده است که افراد مسن نسبت به دیگر گروه های سنی، بیشتر به بیماری های مزمن مبتلا شده و تحت درمان می باشند و در نتیجه از داروهای بیشتری استفاده می کنند. به دلایل بسیاری، سالمندان در معرض خطر مشکلات مرتبط با دارو هستند که از جمله آنها تغییرات مرتبط با سن در فارماکوکینتیک (Pharmacokinetics) و فارماکودینامیک (Pharmacodynamics) داروها است که عملکرد داروها را در بیماران سالمند، تغییر می دهد. استفاده داروی نامناسب در بیماران سالمند، منجر به واکنشهای دارویی نامطلوب می گردد. شناسایی اینگونه داروها و عدم تجویز آنان برای این گروه سنی، مانع از بروز حوادث نامطلوب و ارتقای کیفیت خدمات درمانی برای آنان میگردد.
مطالعه حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی بر روی 212 نفر از سالمندانی که در رده سنی 60 سال و بالاتر قرار داشتند و در دو بیمارستان عمومی- آموزشی و دو بیمارستان عمومی- غیرآموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران بستری و سپس ترخیص شده بودند، انجام گرفت. پرسشنامه معیار Beers (Beers criteria) به منظور شناسایی مصرف داروهای نامناسب مورد استفاده سالمندان و تداخلات دارو – بیماری در سالمندان 60 سال و بالاتر، به عنوان ابزار سنجش مورد استفاده قرار گرفت.
میانگین سنی سالمندان مورد مطالعه،69/32 (82/6 sd=) سال بود. مصرف داروی نامناسب در میان سالمندان 20/75% بود. بیشترین داروهای نامناسب مورد استفاده، Alprazolam (16/66%)، Chlordiazepoxide (14/28%)، Fluoxetine (90/11%) و Oxazepam (90/11%) برآورد گردید و بیشترین میزان تداخل دارو- بیماری مربوط به تداخل ناهنجاری های لخته خون با دارویClopidogrel (4/29%) بود. بیشترین طبقه دارویی مورد استفاده سالمندان مورد مطالعه از داروهای نامناسب، Benzodiazepine ها (98/49%) بودند. رابطه آماری معنی داری بین میزان درآمد با مصرف داروی نامناسب وجود داشت(041/0P=).
میزان مصرف داروی نامناسب در میان سالمندان در مقایسه با بسیاری از کشورها زیاد می باشد. مصرف چنین داروهایی، سالمندان را در معرض واکنشهای دارویی نامطلوب قرار می دهد.
نتایج این مطالعه نشان میدهد که نیاز به تدوین و عملیاتی نمودن دستورالعملهای علمی استفاده از داروها، ارتقای معیارهای استفاده از آنها، و بهبود آگاهی پزشکان وجود دارد و این امر می تواند منجر به پایش توام با دقت در رژیم دارویی بیماران سالمند می گردد. برگزاری دوره های آموزشی برای پزشکان برای آموزش چنین مواردی ضروری به نظر می رسد.