فهرست مطالب
پژوهشنامه اقتصاد کلان
سال سیزدهم شماره 25 (بهار و تابستان 1397)
- تاریخ انتشار: 1397/10/17
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 13-37هدف مطالعه حاضر، بررسی چگونگی اثرگذاری مهم ترین عوامل موثر بر نوسان تولید ناخالص داخلی ایران و نیز تعیین درصد تغییر در سهم هر یک از عوامل موثر در بروز نوسان طی دوره 1393-1368 است. در این راستا از یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی با تاکید بر نقش تکانه قیمت نفت و تکانه نهادی استفاده شده است. سازوکار تاثیر تکانه قیمت نفت بر متغیرهای کلان از طریق تاثیر آن بر بهره وری الگوسازی شده و کیفیت نهادی به عنوان یک متغیر اثرگذار در تابع تولید لحاظ شده است. نتایج حاصل بیانگر این است که یک شکست ساختاری در سری زمانی تولید ناخالص داخلی ایران در 1386:2 رخ داده و سهم عوامل موثر در نوسان تولید ناخالص داخلی نیز در بازه زمانی بعد از شکست ساختاری نسبت به بازه زمانی قبل از شکست تغییر کرده است. بر طبق نتایج تجزیه واریانس، تکانه قیمت نفت و تکانه سیاست پولی بیشترین سهم را در بروز نوسان در تولید ناخالص داخلی ایران داشته و سهم آن ها در دوره بعد از شکست ساختاری نیز افزایش یافته است.
کلیدواژگان: الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی، شکست ساختاری، تکانه قیمت نفت، سیاست پولی، کیفیت نهادی، ایران -
صفحات 39-63
عنصر کلیدی در اثرگذاری سیاست پولی اعتبار سیاست، یعنی باور کارگزاران اقتصادی به توان و اجرای آن است. وجود بانک مرکزی معتبر کاهش نرخ تورم را با هزینه پایین تری بدست داده و نگهداری تورم در سطح پایین و باثبات را آسان تر می سازد. واکنش انتظارات تورمی به تغییرات سیاست پولی مهمترین منبع برای ارزیابی اعتبار بانک مرکزی و وضعیت سیاست پولی است که در دهه اخیر در ارزیابی اعتبار روی آن تاکید می شود. این مطالعه به کمک ایده منحنی فیلیپس کینزی های جدید، انتظارات تورمی ضمنی را بر پایه داده های فصلی شده ایران برای دوره زمانی1380 تا 1394 برآورد کرده و با به کارگیری الگوی خود رگرسیون با وقفه توزیعی، واکنش این انتظارات تورمی را نسبت به متغیرهای سیاست پولی، تغییر نرخ بهره اسمی و تغییر نرخ رشد حجم پول، برای ارزیابی اعتبار سیاست پولی و بانک مرکزی اندازه گیری کرده است. نتیجه بدست آمده، نشان می دهد انتظارات تورمی کارگزاران اقتصادی دوره مورد مطالعه هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت تاثیر معنی داری از متغیرهای سیاست پولی نگرفته است؛ به این معنی که سیاست پولی اعمال شده از نگاه آنها از اعتبار لازم برخوردار نبوده است.
کلیدواژگان: اعتبار، انتظارات تورمی، سیاست پولی -
صفحات 65-91امروزه رشد صادرات غیرنفتی به عنوان روشی موثر جهت دستیابی به رشد اقتصادی با توجه به بی ثباتی درآمدهای نفتی، مطرح است. در این راستا ضرورت بررسی عوامل موثر بر آن به منظور اتخاذ سیاست های تجاری مناسب برجسته می گردد. با توجه به تاکید برنامه های توسعه کشور بر رشد صادرات غیرنفتی، متنوع سازی صادرات یکی از سیاست های مناسب در این زمینه است. هدف از این مطالعه ارزیابی عوامل موثر بر متنوع سازی صادرات صنعتی در ایران است. برای این منظور جهت تعیین میزان تنوع صادرات از شاخص هرفیندال-هریشمن و برای تخمین مدل از روش فیلتر کالمن طی دوره 1978 تا 2012 استفاده شده است. نتایج مقاله حاکی از ارتباط مثبت و معنادار بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرمایه گذاری داخلی، شاخص رقابت پذیری، توسعه بخش مالی، قدرت نهادی و نرخ ارز با تنوع صادرات است. این یافته ها پیامدهای مهمی از نظر سیاستی جهت تدوین برنامه های آتی به منظور دستیابی به توسعه پایدار دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد به منظور افزایش درجه تنوع سازی صادرات رشد اعتبارات به بخش خصوصی و افزایش توان رقابتی بین المللی برای جذب سرمایه گذاران خارجی مد نظر قرار گیرد.کلیدواژگان: تنوع سازی صادرات، توسعه اقتصادی، صادرات صنعتی، توسعه بخش
-
صفحات 93-105با توجه به اینکه بالاترین سهم از درآمد مالیاتی مربوط به مالیات های مستقیم است، تاثیر آن بر تولید می تواند یکی از دغدغه های اصلی سیاستگذاران کشور باشد. ولی لحاظ عوامل محیطی در سیاستگذاری و ضرورت توجه به آن در تصمیم گیری های دولتی، بسیار حائز اهمیت است. بدین منظور هدف کلی این تحقیق، بررسی تاثیر مالیات های مستقیم بر تولید در یکی از مهمترین اجزاء محیطی- اقتصادی یعنی محیط های تورمی گوناگون می باشد. بنابراین، در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش مارکوف- سوئیچینگ به تعیین محیط های متفاوت تورمی پرداخته شد. در مرحله بعد با استفاده از متغیرهای تقاطعی دامی، اثر محیط های تورمی در مدل لحاظ گردید و وجود رابطه تعادلی بلندمدت تایید گردید. نتایج تخمین نشان می دهد در محیط های تورمی بالا افزایش مالیات های مستقیم تاثیر منفی و معناداری بر تولید دارد، به طوریکه افزایش یک درصدی مالیات سبب کاهش 0. 448 درصدی تولید خواهد شد و در صورت مدیریت صحیح و ورود به محیط تورمی پایین (رژیم 3) اثرگذاری افزایش مالیات بر تولید مثبت بوده و به 0. 045 خواهد رسید.کلیدواژگان: مالیات های مستقیم، محیط تورمی، تولید
-
صفحات 107-131در زمینه چگونگی تاثیرگذاری فناوری های اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر درآمدهای مالیاتی دو نظریه وجود دارد. طبق نظریه گروه اول با به کارگیری فاوا بسیاری از هزینه های تجارت، هزینه های تحقیق و توسعه مانند هزینه های واسطه ای، هزینه های توزیع و بازاریابی کاهش می یابد. انجام فعالیت هایی از قبیل پر کردن اظهار نامه های مالیاتی و فرم های مالیاتی به صورت الکترونیکی به کاهش هزینه های جمع آوری، پردازش و وصول مالیات ها کمک نموده و در نتیجه سبب بهبود کارایی سیستم مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی می گردد. بر اساس نظریه گروه دوم با به کارگیری فاوا و ایجاد نوع جدیدی از تجارت به نام تجارت الکترونیکی در زمینه مالیات ستانی مشکلاتی رخ می دهد. بر اساس این نظریه به دلیل ویژگی های فاوا نظیر تمرکز زدایی، بی نامی، حذف برخی از پایه های مالیاتی، عدم حضور مقامات مالیاتی کشورها در شبکه، فرار مالیاتی با کمترین ریسک میسر گردیده و در نتیجه منجر به کاهش درآمدهای مالیاتی می شود. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر درآمدهای مالیاتی در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط با تاکید بر فرار مالیاتی می باشد. نتایج برآورد مدل ها با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته در دوره زمانی 2015 – 2002 نشان داد که در گروه کشورهای منتخب، نظریه گروه دوم صادق است. همچنین میزان تاثیرگذاری اثرات مستقیم ضریب نفوذ اینترنت، ضریب نفوذ تلفن همراه و خدمات امن اینترنت به عنوان شاخص های فاوا بر درآمدهای مالیاتی بیشتر از میزان تاثیرگذاری اثرات غیر مستقیم این شاخص ها بر درآمدهای مالیاتی از طریق فرار مالیاتی در گروه کشورهای منتخب می باشد.کلیدواژگان: درآمد مالیاتی، فرار مالیاتی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، داده های پانل
-
صفحات 133-152بروز بحران های اقتصادی باعث شده که آثار مخرب بدهی دولت همواره در کانون توجه اقتصاددانان باشد. از طرف دیگر، حاکم بودن نااطمینانی بر فضای کلی اقتصاد کشورهای در حال توسعه موجب شده تکیه دولت بر استقراض از منابع مالی داخلی، بویژه استقراض از سیستم بانکی داخل کشور، نسبت به استقراض از منابع خارجی کاملا محسوس باشد، که اقتصاد ایران نیز از این اصل مستثنی نبوده است. بر این اساس، مطالعه حاضر تلاش کرده تا با استفاده از الگوی رگرسیون انتقال ملایم (STR) به بررسی اثرگذاری غیرخطی بدهی دولت به سیستم بانکی داخلی بر رشد اقتصادی بپردازد. بر اساس نتایج حاصل از برآورد الگو رگرسیون انتقال ملایم، مقدار آستانه ای برای نسبت بدهی دولت به سیستم بانکی داخلی به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی (GDP) 63/26 درصد برآورد شده است. در ضمن، بدهی دولت به سیستم بانکی داخلی در هر دو رژیم اثر منفی بر رشد اقتصادی داشته اشت، اگرچه در رژیم دوم (هنگامی که نسبت بدهی دولت به سیستم بانکی داخلی به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی بیشتر از مقدار آستانه ای 63/26 درصد است) بر شدت اثرگذاری منفی بدهی دولت بر رشد اقتصادی افزوده شده است. همچنین یافته های این تحقیق نشان می دهد که تورم، آزادی تجاری و مخارج عمومی دولت اثر منفی و معنی دار بر رشد اقتصادی ایران طی دوره 1395-1352 داشته اند.کلیدواژگان: بدهی دولت، رشد اقتصادی، رگرسیون انتقال ملایم، ایران
-
صفحات 154-180خروج از رکود و ورود به مسیر رشد اقتصادی از مهم ترین چالش های اقتصاد ایران است. با توجه به مرور ادبیات مدل های مختلف در زمینه رشد اقتصادی، توسعه بخش مالی همچنان یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر رشد اقتصادی است. توسعه مالی در اقتصاد ایران بانک محور است. بنابراین، فعالیت بانک ها بصورت کارا و سیاست های بانک مرکزی با توجه به انضباط مالی می تواند در رشد اقتصادی استان ها موثر بوده و بلعکس عملکرد نادرست و ناسالم آن ها نیز می تواند بحران های اقتصادی در جامعه ایجاد کند. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از یک مدل رشد درونزا، بویژه با تاکید بر تجزیه تحلیل نسبت های مالی، اثر کارایی بانک ها و انضباط پولی (درواقع عدم انضباط پولی) بر رشد اقتصادی استان های ایران در دوره زمانی 1385 تا 1393 (جدیدترین داده های قابل دسترسی) بوسیله مدل پنل دیتا برآورد و تفسیر گردد. نتایج این مطالعه با استفاده از روش اثرات ثابت حاکی از این است که متغیرهای توضیحی الگو شامل کارایی بانک ها، بی انضباطی پولی، کیفیت دارایی بانک ها، درصد باسوادی، ضریب جینی و شاخص فلاکت اثر منفی و معنی دار، درحالیکه شاخص بهره وری نیروی کار و موجودی سرمایه اثر مثبت و معنا دار بر رشد اقتصادی استان های ایران داشته است.
-
Pages 13-37This paper studied the impact of the most important factors affecting on volatility of GDP in Iran by using Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE). Furthermore, it is important to understand the contribution of each of the factors to create volatility in GDP. To this end, we introduced institutional quality in production function. In our model, oil price shock is assumed to affect macroeconomics variables through affecting on productivity. The paper applied the model in Iran economy for the period of 1989-2014. The results indicated that one structural break had taken place in GDP in 2007:3 and Gross domestic product volatility has increased in the period after the structural break. The reason for this structural break can be found in the rise in oil prices that began in 2004 and continued for several consecutive years. We also found that the share of factors that affect volatility in GDP has changed after structural break. The variance decomposition indicates that volatility in GDP is most affected by the oil price and the monetary policy shocks. Besides, their share increases after the break point. The share of oil price shocks before the structural break was about 28 percent, but the share rose to 35 percent after the structural break.Keywords: DSGE model, Structural break, Oil price shock, Institutional quality, Monetary Policy, Iran
-
Pages 39-63
The key element in influencing monetary policy is the credibility of the policy, that is, the belief of economic agents in the ability and implementation of it. The existence of a credible central bank will lower inflation rate at a lower cost and makes it easier to keep inflation at a low and stable level. The reaction of inflation expectations to monetary policy changes is the most important source for assessing the credibility of the central bank and the monetary policy situation, which has been emphasized in credibility assessments in the last decade. This study estimates implicit inflationary expectations based on seasonal data of Iran for the period from 1380 to 1394 by the new Keynesian Phillips curve. By using Auto-Regressive Distributed Lag model the response of the implicit inflation expectations to monetary policy variables (the nominal interest rate change and the change in the growth rate of money stock) was measured to assess the credibility of monetary policy and the central bank. The results show that the inflation expectations in the studied period were not significantly affected by monetary policy variables in the short term and in the long run. This means that the declared monetary policy was not considered credible by the economic agents.
Keywords: Credibility, Inflation Expectations, Monetary Policy -
Pages 65-91Non-oil export growth is considered as an effective way to achieve economic growth due to the instability of oil revenues in countries with oil reserves. In this regard, the necessity of studying the factors influencing export diversification is also highlighted as the adoption of business policies. Considering the emphasis of the country's development plans on the growth of non-oil exports, diversification of exports is one of the suitable policies in this regard. The purpose of this study was to evaluate the role of the specific and definite factors of Iran in determining the process of export diversification. To this end, we used the Herfindahl-Hirschman Index for nine commodity groups to determine the export variability, using the Kalman filter method and time series data for the period 1978-2012. The above study suggests a positive and significant relationship between foreign direct investment, domestic investment, competitiveness index, financial sector development and institutional strength, and the growth of the exchange rate with the diversification of exports in this country. These findings have important policy implications for developing future plans. Therefore, it is recommended that Iran consider private sector credit in future development plans and improve its international competitive ability to attract foreign and domestic investors.Keywords: Export diversification, Economic development, Industrial exports, Grants to the private sector
-
Pages 93-105Since taxes in general and direct taxes in particular have negative effects on real output, and direct taxes are the main sources of government tax incomes, the effect of direct taxes on real output is an important concern for policy makers. On the other hand, taxes have different effects on real output in various economic environments; one of them is different inflationary environments. The purpose of this study is to investigate the impact of direct taxes on real gross domestic product in one of the most important environmental components; that is, inflationary environment in Iran's economy. Therefore, at first we used Markov Switching method to determine the different inflation regimes in Iran. Then, the effect of inflationary environments on the relationship between direct taxes and real output was estimated by using dummy variables. The results show the existence of the long-run equilibrium relationship. The results indicate that when taxes increase in high inflationary environment, it has a negative and significant impact on real output. In effect, if taxes increase one percent, the real GDP reduce 0.448 percent. When there is a shift to low inflationary environment (the third regime), direct taxes have positive and significant effect on real output. In this regime, one percent increase in direct taxes cause real output to decrease by about 0.045 percent.Keywords: Direct taxes, Inflationary environment, Real gross domestic production
-
Pages 107-131The main purpose of this paper is to examine the impact of ICT on tax revenues in the selected middle income group with an emphasis on tax exemptions. The paper is based on the four ICT indicators (Internet users, Internet security services per million, subscribers per 100 people and mobile subscribers per hundred people). The use of different indicators of information and communication technology enables the acquisition of the effects of different aspects of information and communication technology on tax revenues. Also, the paper describes the size of the black economy as an indicator of tax evasion. The results of model estimation using the method of generalized moments during the period of 2002 - 2015 showed that ICT and tax evasion have a significant effect on tax revenues in the group of selected countries. Information technology is both a threat for taxation and an aid for it. Performing activities such as filling out statements, tax forms and electronic payments for taxes can help reduce collection, processing, and collection costs, thereby improving the efficiency of the tax system and increasing tax revenues. But on the other hand, it is possible that the expansion of e-commerce will reduce tax revenue by reducing the probability of identifying and tracking transactions.Keywords: Tax revenue_Tax evasion_Information & Communication Technology_panel data
-
Pages 133-152The emergence of economic crises has caused the devastating effects of government debt to be at the center of economists' attention. On the other hand, Uncertainty over the economies of developing countries has led the government borrowing from domestic sources, especially borrowing from the domestic banking system, is quite tangible to borrowing from foreign sources, that the Iranian economy has not been excluded from this principle. Accordingly, this study attempts to investigate the nonlinear impact of government debt to the domestic banking system on economic growth using a Smooth Transition Regression (STR) model. Based on the results of the model estimation, the threshold value for the ratio of government debt to the domestic banking system GDP is 26.63%. Meanwhile, government debt to the domestic banking system has a negative effect on economic growth in both regimes, although in the second regime (when the ratio of government debt to the domestic banking system to GDP is greater than 26.63%) has added to the severity of the negative impact of government debt on economic growth. Also, the findings of this research show that inflation, openness and public expenditure have had a negative and significant effect on Iran's economic growth for the period 1973-2016.Keywords: Government debt, Economic Growth, Smooth transition regression, Iran
-
Pages 154-180Exit from recession and entering the path of economic growth is one of the main challenges of the Iranian economy. Considering economic literatures of the different models presented in the context of economic growth, the development of the financial sector has been one of the most important factors affecting economic growth. Financial development in Iran is basically "bank-oriented". Therefore, efficient banking and a disciplinary monetary policy by the Central Bank can be effective on the Provincial economic growth in Iran and vice versa inadequate and unhealthy performance can also create severe economic crises in the society. So in this research, we have tried to estimate and interpret the effect of banking efficiency as well as monetary disciplinary (in fact lack of disciplinary) on economic growth of Iran during the period from 2006 to 2014 (the most recent and available data) on Economic Growth of Iranian Provinces using a model of endogenous growth, particularly analyzing financial ratios. The results using fixed effects method show that Banking efficiency, Monetary indiscipline, asset quality of banks, literacy rate, Gini coefficient and Misery index have a negative and significant effects, while the labor productivity and capital inventory indices have a positive and significant effect on economic growth in Iran.Keywords: Banking Efficiency, Economic Growth, Panel Data Model, Monetary discipline, Iran
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.