نشریه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 24، امرداد 1399)

تحولات سال های اخیر تاثیر شگرفی بر حوزه منابع انسانی داشته است. حضور نسلهای جدید با نگرشها و خواسته های گوناگون، توسعه اینترنت و تحولات دیجیتال، افزایش تنوع نیروی انسانی از نظر جنسیت، قومیت، ملیت و...، همگی باعث شده تا مدیریت منابع انسانی پیچیدگی و در عین حال اهمیتی بیش از پیش داشته باشد. در این میان، جلب مشارکت و تعهد نیروی انسانی و انگیزش کارکنان مبحثی حیاتی میباشد، که سازمان ها و بخصوص فعالان حوزه منابع انسانی توجه ویژه ای به آن داشته و با روش ها و مدل های مختلف سعی در افزایش انگیزه، و همچنین زمینه تعهد و مشارکت بیشتر کارکنان را فراهم کنند. یکی از روش هایی که طی دهه اخیر بطور چشمگیری مورد استفاده قرار گرفته، گیمیفیکیشن میباشد. بطور کلی فلسفه گیمیفیکیشن این است: استفاده از عناصر و تکنیکهای طراحی بازی، در زمینه های غیر بازی (یا جدی) که منجر به تشویق مشارکت و افزایش درگیرشدن کاربران می شود. این واژه برای نخستین بار در سال 2003 میالدی توسط نیک پلینگ ابداع شد، اما بیش از هشت سال (یعنی تا نیمه دوم سال 2010 میلادی) طول کشید تا مفهوم یاد شده توجه جهانیان را به خود جلب نماید. گیمیفیکیشن در حیطه های گوناگون مانند: حوزه سلامت، آموزش، بازاریابی و... به تناسب نیازهای متنوع موجود در این حیطه ها کاربردهایی یافته است. هدف مقاله مروری حاضر معرفی فراروش گیمیفیکیشن و بررسی کاربردهای آن در زیرسیستم های حوزه مدیریت منابع انسانی از جمله؛ جذب و استخدام، جامعه پذیری، آموزش و توسعه کارکنان، مدیریت عملکرد، مدیریت استعداد، مدیریت دانش و... میباشد. این کاربردهای چنان وسیع و همه گیرشده که به نوعی تبدیل به رویکردی نوین در مدیریت منابع انسانی شده است.

حسابداری از چندی پیش در زندگی انسان نقش و جایگاه ویژه ای داشته است.حسابداری از ابتدای عمر بشر به صورت ساده به کار گرفته می شد اما امروزه به یکی ازشاخه های مهم و پرطرفدار و البته کاربردی تبدیل شده است. از انواع مختلف شاخه های این رشته میتوان به حسابداری صنعتی، تولیدی، ذهنی و... نام برد. انسانها تمایل به نگهداری حوادث خاصی در ذهن خود به صورت تصورات دارند و این تصورات ذهنی در بعضی مواقع اثرات بیشتری از خود حوادث بررفتار افراددارند.توجه به این موضوع ضروری است که بخش عمده ای از تئوری های مالی و اقتصادی بر این مفهوم استوار است که افراد عقلایی رفتار میکنند و در آینده تصمیم گیری، همه اطلاعات را در نظر می گیرند.از سوی دیگر محققین به شواهد فراوانی دست یافته اندکه نشان دهنده رفتار غیرعقلایی و تکرار خطا در ارزیابی و قضاوت انسان است.یکی از دالیل این تصمیمات غیرمنطقی، حسابداری ذهنی است. حسابداری ذهنی، مطالعه موضوع چگونگی تفسیر افراد از اطالعات برای اتخاذ تصمیم بر اساس تجزیه و تحلیل آنها ازتاثیر حوادث رخ داده درذهنشان میباشد که ممکن است از اصل عمومی منطقی بودن تخطی شود.حسابداری ذهنی شناخت بیشتر روانشناسی انتخاب است. بر این اساس افراد در تصمیمات مالی خود برای هر تصمیم حسابی جداگانه در ذهن باز میکنند و سعی میکنند عواقب هر تصمیم (مثبت یا منفی) را تنهایی بررسی کنند؛ بنابراین نمیتوانند یک نگاه کلی به مجموعه تصمیم های خود داشته باشندو ممکن است تصمیمهایی بگیرند که منجر به حداکثر سازی ثروتشان شود.در این مقاله به مفهوم حسابداری ذهنی و اشتباهات بزرگ درمورد پول پرداخته شده است.

اقتصاد مقاومتی زمانی مطرح میشود که کشوری برای آزادی خواهی از قیدوبند استکبار جهانی، با استکبار وارد انواع جنگها شده و خود را مهیا میکند که در این جنگ پیروز میدان باشد و اولین بار لفظ اقتصاد مقاومتی را رهبر معظم انقالب بیان فرمودند، اقتصاد مقاومتی میسر نمی شود مگر اینکه کشور امکاناتی را که میتواند در اقتصاد مقاومتی از او مدد بگیرد بشناسد، ایران با توجه به مواهب خدادادی که دارد بهغیراز نفت میتواند از آنها بهره جوید و آنها را در بخشهای صنعت گردشگری، کشاورزی و جنگلداری و استفاده بهینه از انرژیهای ارزان مانند بادوخورشید به کارگیرد و الزمه کار این است که بحث آموزش و پرورش و فرهنگ سازی جامعه را جدی بگیریم که بهعنوان ساختار معنوی و ضروری برای به کارگیری صنایع مذکور به حساب میآید، در این مقاله برای مشخص کردن متغیرها و رتبه بندی از لحاظ تاثیرشان بر اقتصاد مقاومتی از پرسشنامه به عنوان ابزار تحقیق و از آزمونهای کرونباخ و رتبه بندی فریدمن و برای تعیین نوع استراتژی که از نوع تهاجمی بود از جدول استراتژی اس.دبلیو.او. تی استفاده شد که مولفه های آموزش و فرهنگسازی و گردشگری و کشاورزی و جنگلداری و بالاخره تحقیق و نوآوری به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند.

در اواخر دسامبر سال 2019 ،ویروس جدیدی، با نام کروناویروس جدید-2019،باعث آغاز شیوع پنومونی از ووهان، به سراسر کشور چین شد که در حال حاضر تهدیدات بهداشتی بزرگی را برای سالمتی عمومی جهان ایجاد کرده است. بیماری همه گیر کووید- 09 ناشی از کرونا ویروس جدید- 19 در سراسر جهان، در حال گسترش است و تا اول مارس2020 تعداد 67 کشور، از جمله ایران را مبتلا و درگیر کرده است. در این پژوهش، داده های مرتبط با کرونا ویروس جدید- 2019 که از سایت بهداشت جهانی اخذ شده، به منظور خوشه بندی، از روش های خود سازمانده از جمله الگوریتمهای کوهونن و کا از میانگین و خوشه بندی دومرحله ای بهره گرفته شده است که هدف تمامی روش ها این است که کدام رکورد در کدام خوشه جای می گیرد، سپس با انجام آزمون، کارایی این سه تکنیک تعیین شده است. نتایج حاکی از آن است که روش خوشه بندی دومرحله ای کارایی باالتری نسبت به دو روش دیگر دارد و در خوشه بندی شاهد نتایج مطلوب تری با بهره گیری از این روش هستیم.

پژوهش حاضر تحت عنوان بررسی رابطه بین ارتباطات کلامی و غیرکلامی مدیران و عملکرد ارتباطی آنان در دانشگاه پیام نور انجام شده است. هدف از اجرای این پژوهش پاسخ به این سوال بوده است که آیا ارتباطات کلامی و غیرکلامی بر عملکرد ارتباطی مدیران تاثیر دارد؟ پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی –پیمایشی از نوع همبستگی میباشد. حجم جامعه آماری بالغ 120 نفر روش نمونه گیری تصادفی منظم بوده است. نتایج نشان میدهد که بین ارتباطات کلامی و غیرکلامی و فرایند ارتباطی مدیران رابطه وجود دارد. یعنی با افزایش ارتباطات کلامی و غیرکلامی عملکرد ارتباطی مدیران نیز بیشتر شده و فرایند مطلوب ارتباطی صورت می پذیرد.

در سازمانهای موفق، مدیران، کارشناسان و کارکنان آن بر اساس استراتژی سازمان همواره در یک رقابت پویا به دنبال نوآوری وخلاقیت می باشند و تفکر در نیروهای سازمان به صورت یک عادت و وظیفه سازمانی تلقی می گردد. در این صورت بانهادینه شدن خلاقیت و تولید فکر و اندیشه نو، سازمان تبدیل به یک سازمان خلاق، نوآور و شکوفا میگردد و حاصل آن هم افزایی درنوآوری سازمانی است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی میباشد، که به شکل میدانی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کارمندان دانشگاه ولایت ایرانشهر است، که نمونه آماری برابر با جامعه آماری درنظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه استفاده گردید و روایی پرسشنامه ها مورد تایید اساتید خبره دانشگاه ولایت قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج این پژوهش نیزحاکی از آن بود دانشگاه های کشورمان برای بالابردن خلاقیت و نوآوری دانشجویانشان باید به سمت جو سازمانی نوآورانه حرکت کنند نوآوری دانشگاه ها میتواند ویژگیهای دانشگاه، افزایش کارآیی، و اهداف آموزشی دانشگاه را منحصربه فرد کند باید گفت که جو سازمانی نوآورانه در دانشگاه ها میتواند علاوه بر خودکارآمدی خالق بر رفتار نوآورانه آنها تاثیر بسزایی داشته باشد.

از عوامل اصلی رشد و پیشرفت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی مفهومی چندلایه است که در سالهای اخیر در حوزه های مختلف علوم اجتماعی، اقتصاد و علوم سیاسی مطرح شده است. با عنایت به اینکه سرمایه های اجتماعی از الزامات توسعه (اجتماعی و سیاسی) میباشد و ایجاد و ارتقای سرمایه اجتماعی نیز مستلزم، اعتماد و آگاهی و مشارکت اجتماعی می باشد. بر مبنای این رویکرد بنا گردیده تا در این پژوهش به تحلیل و ارزیابی بعد مشارکتی سرمایه های اجتماعی پرداخته و نقش اثرگذار مدیریت شهری به عنوان نزدیکترین مولفه حاکمیت به زندگی مردم را در جلب رضایت شهروندان از خدمات ارایهشده از سوی مدیریت شهری به ایشان و به طورکلی برآیند عملکرد مدیریت شهری در ایجاد و آفرینش مشارکت اجتماعی در جهت ارتقاء سرمایه های اجتماعی و بهتبع آن ایجاد و رونق توسعه را موردبررسی قرار دهد. دراینارتباط بایستی بر اهمیت شهرداریها به عنوان بازوان قدرتمند و اجرایی مدیریت شهری در فرآیند جلب مشارکت و آفرینش سرمایه های اجتماعی در راستای توسعه تاکید نمود. در این رابطه ضمن تعریف شاخصه های مشارکت، سرمایه های اجتماعی و توسعه، به تبیین رابطه مشارکتهای اجتماعی و ایجاد و ارتقاء آن و تاثیرگذاری بر سرمایه های اجتماعی پرداخته، همچنین سرمایه اجتماعی را به عنوان مولفهای تاثیرگذار بر توسعه و پایداری آن میداند.

در محیط پرتلاطم امروز، موفقیت سازمانها درگرو جهتگیری همه بخشهای سازمان در راستای مسیر استراتژیک آن است. حال که بیشترین سرمایهگذاری سازمانها بر روی فناوری اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی صورت می گیرد، سازمانها در جهت رسیدن به اهداف استراتژیک خود، چارهای جز استفاده از فناوری اطلاعات بهعنوان یک منبع استراتژیک ندارند و اینجاست که مفهوم همسویی استراتژیهای فناوری اطلاعات و سازمان معنی پیدا میکند؛ در این مقاله با بررسی تاثیر به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان سعی گردیده فواید حاصل از آن نیز در سازمانها موردبررسی و پیمایش قرار گیرد. این پژوهش از نوع توصیفی و پیمایشی است جامعه آماری شامل ادارات شهرستان ارومیه میباشدکه 4 نوع اداره دولتی (جهاد کشاورزی-منابع طبیعی-امور بازرگانی-شرکت نفت) و 2 مورد سازمان خصوصی(بخش خصوصی اداره گاز-بخش خصوصی بیمارستان امام) بهعنوان نمونه انتخاب شده است؛ و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان میدهد؛ به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان بر کارکنان موثر نبوده است زیرا باعث کاهش تعداد کارکنان اداری و دفتری شده ولی بر در بهبود خدمات اداری، رضایت مشتریان، کارایی و اثربخشی، بهبود عملکرد مالی، سودآوری، صرفه جویی در زمان و هزینه تاثیرگذار می باشد.