فهرست مطالب
فصلنامه عصر آدینه
پیاپی 30 (پاییز و زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1400/12/15
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 5-29
منظومه 313 در هفت آسمان نیمه شب 25 ذی القعده 1440 (6/5/1398ش) در خانه خدا در جایی مشرف به حجر اسماعیل و مقام ابراهیم و درب خانه خدا نشسته بودم. شبی سبک و حالی خوش و بیاد ماندنی بود. با اهل کاروان تازه دعا را تمام کرده بودیم که زمزمه هایی در من شکل گرفت، چند شبی بود که این احساس در من زنده شده بود. از قبل با خودم قلم و کاغذی برده بودم و همچون ابرهایی که کم کم متراکم می شد در انتظار عنایت و بارشی بودم. نگاهم مسحور عظمت خانه خدا و طواف حاجیان بود که زمزمه هایی آغاز شد، زمزمه هایی که هم چون قطرات باران نشان از یک بارش می داد و این منظومه را در هفت فراز مرتبط با هم شکل داد:داستان از عظمت خانه خدا و رمز و راز برخی اعمال حج شروع می شود (یک)؛ نگاهم به تکیه گاه امام زمان4 و دیواره کعبه و جایگاه ظهور حضرت و فریاد دعوت او می افتد و این که چرا غایب است و سر آن چیست؟ و تکلیف ما کدام است؟ و پاسخ مختصر اینکه تکلیف ما انتظار است (دو)؛ اما انتظار چیست و حقیقت آن کدام است؟ انتظار نه انفعال است و نه احتزاز و نه حتی اعتراض؛ چون اعتراض بدون یک افق چشم انداز و وضعیت مطلوب که متناسب با اندازه های وجودی و عظمت انسان باشد، به همراه حاکمی آگاه به همه عوالم و هستی (امام معصوم) انتظار نیست؛ انتظار زمینه سازی و آمادگی است و حقیقت آن تربیت نیرو و سازندگی است. انتظار به این معنا عمل است و بهترین عمل، جهاد است و برترین جهاد (سه)؛ کار به همین جا خاتمه نمی یابد و باید تصویری از مصدایق و نمونه های عینی انتظار؛ یعنی منتظران ارایه کرد؛ منتظران و زمینه سازان حاکمیت جهانی امام مهدی7 در وهله اول پیامبر6 و دوازده وصی او یعنی ایمه معصومین: هستند (چهار)؛ تا عصر غیبت امام دوازدهم7 که در این عصر با نواب خاص (عصر غیبت صغری) به مدت 70 سال و پس از آن تا امروز م ا (عصر غیبت کبری یا نیابت عامه) که در آن فقها به عنوان نایبان امام عصر4 رسالت سنگین تری دارند و با شکل گیری حوزه ها، انتظار و نیروسازی وارد مرحله جدیدی می شود (پنج)؛ تا با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی1 انتظار و آرزوی دیرینه همه انبیاء و اولیاء به ثمر نشست و با تشکیل حکومت دینی، کارآمدی دین و نظام در بوته آزمون سربلند بیرون آمد و در برابر دشمن داخلی و تهاجم خارجی خوش درخشید (شش)؛ در فراز پایانی منتظر با شیعه پیوند می خورد چون در حقیقت ویژگی های منتظر راستین و تام و تمام همان ویژگی های شیعه است؛ گرچه ما کلمات را کیلویی و خرواری می کشیم اما در ادبیات دینی و روایات ما شیعه جایگاه بلندی دارد. شیعیان راستین عبارتند از: سلمان، مقداد، مالک، ابوذر، امام راحل و... (هفتم). در نهایت منظومه با 313 بیت در هفت آسمان یا شوط (یک طواف) به پایان می رسد.
کلیدواژگان: انتظار، منتظر، مهدی -
صفحات 33-67
در دوران معاصر تصویر و تصویرسازی، نقش مهمی در آشنایی مردم جهان با آموزه های مهدوی می تواند داشته باشد. از سوی دیگر، چگونگی نمود های بصری تصویرسازی ایمه معصومین:، در هنر اسلامی همواره از بخش های پر مناقشه بوده است. این مناقشه از یکسو به دلیل حرمت صورتگری انسانی و از سوی دیگر حرمت و تحریم تصویرگری معصومین: در تعالیم فقهی بوده است. علیرغم این تحریم، مصادیق گوناگونی از برخوردهای خاص هنری، با شیوه های خاص در تصویرسازی ایمه معصمومین: در هنر اسلامی موجود می باشد. هدف پژوهش حاضر بیان امکانات تصویرسازی حضرت مهدی موعود4 بوده است. روش تحقیق به صورت توصیفی _ تحلیلی و با تحلیل محتوای تصویرسازی های ایمه معصومین: در هنر اسلامی مشتمل بر نگارگری، تصاویر چاپ سنگی، تصاویر سایت پینترست [1] و با جمع آوری اسناد کتابخانه ای، صورت گرفته است. در پژوهش حاضر سعی شده است به یک سوال پاسخ داده شود که چگونگی تصویرسازی حضرت مهدی موعود4، براساس تصویرسازی های حضرات معصومین: در بستر تمدنی اسلامی و با رعایت شیونات اسلامی چگونه می تواند صورت گیرد؟ نتایج حاصل از تحقیق، بیانگر امکان تصویرسازی حضرت مهدی موعود4 با بهره گیری شاخصه های توجه به بحث عدم هتک حرمت، بهره گیری از مفاهیم غایب شخص، پرهیز از نمایش مستقیم، بهره گیری از تصویرسازی های مبتنی بر ادعیه مهدوی معتبر، بهره گیری و تکرار هوشمندانه شاخصه های تصویرسازی معصومین در هنر اسلامی، تصویرگری شخصیت بدون نمایش صورت، استفاده از معانی و مفاهیم و تعابیر خاص مهدوی، استفاده از زبان رمز و تمثیل و نمادهای خاص مهدوی می باشد. بهره گیری از این شیوه ها می تواند ضمن رفع محدودیت ها و آسیب های تصویرسازی بصری مهدوی، سبب تصویرسازی ابعاد وجودی آن حضرت نیز با رعایت تقدس اسلامی آن، گردد. دستاوردهای حاصل از پژوهش در امر تصویرسازی بصری، مضامین مربوط با حضرت ولی عصر4 و تبلیغ بصری مهدویت در جهان معاصر می تواند به کار برده شود.
کلیدواژگان: حضرت مهدی موعود، هنر اسلامی، تصویرسازی، نگارگری، چاپ سنگی، ادعیه مهدوی، تصویرسازی حضرات معصومین، تمدن اسلامی -
صفحات 69-102
مفهوم انسان کامل یا آرمانی، به عنوان مرحله غایی خودسازی یا سلوک معنوی، در بیشتر ادیان و مکاتب فکری مورد توجه بوده و در بسیاری از موارد، با مفهوم ناجی موعود درهم تنیده شده است. در این مفاهیم، شاخصه هایی برای تبلور فیزیکی مفهوم مورد نظر بیان شده است. در هنر نگارگری مذهبی ایرانی، موضوع امام زمان4 بسیار مورد توجه بوده و هنرمندان برجسته، به این موضوع پرداخته اند. در پژوهش حاضر، دوازده نگاره از پنج نقاش و نگارگر مشهور معاصر با موضوع امام زمان4 انتخاب، و با هدف (سنجش وامداری و وابستگی نگاره های امام زمانی با باورداشت های مربوط به آن در مذهب با «محوریت انسان کامل نورانی در دین اسلام») و طرح این پرسش که (نگاره های موضوع امام زمان 4 در عصر معاصر، چه سطح از وابستگی به ادبیات دینی و متون مقدس در منابع دینی دارند؟)، به شیوه توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از مطالعات کتابخانه ای گویای آن است که همه موارد مورد بررسی، با شاخصه های اصلی این مفهوم (در دو گزینه موردی «نورانی بودن» و «ظهور ناجی موعود در تاریکی»، انطباق دارند. از این نظر، نگاره های مورد بررسی را صرف نظر از برخی ویژگی ها و نمادهای مذهبی مشخص، می توان آثار هنری برون دینی و در راستای تلاش انسان برای تصور شکل آرمانی خود در سرانجام تاریخ انگاشت.
کلیدواژگان: انسان کامل، امام زمان، انسان نورانی، نگارگری مذهبی، آخرالزمان -
صفحات 105-121
در جهان معاصر جایگاه شعر با مضمون انتظار، به عنوان یک هنر ناب و رفیع مورد توجه بسیاری از شاعران قرار گرفته و این گونه اشعار از اعماق دل و جان آنها ریشه می گیرد. تا حدی که مخاطبان فراوانی را به سمت خود کشانده و پژوهشگران را نیز به واکاوی و بررسی چنین اشعاری سوق می دهد؛ نگارندگان تحقیق حاضر با تحلیل و بررسی اشعار طاهره صفارزاده، بانوی شاعر معاصر، در پی پاسخ به این سوال هستند که چگونه لحن بر ساخت فضاهای شعری با مضمون انتظار ایشان تاثیر گذاشته است. این مقاله رهیافتی توصیفی _ تحلیلی و رویکردی کیفی دارد و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای سامان یافته است. صفارزاده شاعری خوش فکر و با اندیشه های ناب دینی است که با زبانی روشن و بیانی سرشار از احساس، با لحنی مذهبی و محتوایی دینی با مخاطب خود ارتباط برقرار کرده است. او با توجه به مکتب عدالت محور امام زمان4، برابری، یکسانی، عدالت و مترادفات آنها را در کلام خوش نشانده و به زیبایی بیان کرده است.
کلیدواژگان: لحن، فضای شعر، انتظار، صفارزاده -
صفحات 123-146
اعتقاد به ظهور منجی همواره از بن مایه های مشترک تمام ادیان محسوب می شود. این مضمون پس از انقلاب اسلامی بیشتر مورد توجه شاعران متعهد قرار گرفت. از جمله شاعران معاصری که درباره انتظار موعود ناگفته های بسیار برای گفتن دارند، قیصر امین پور و علی موسوی گرمارودی هستند که هردو با گسترش مفهوم «انتظار» در اشعار خویش، خلاقیت های ادبی و هنری خود را به نمایش نهادند و مفهوم «انتظار» را به مثابه روحی در کالبد صورت و فرم ادبی شعر خود مطرح کردند و با استفاده از شگردهای ادبی، شعر انتظار خود را جاودانگی بخشیدند. هدف اصلی این پژوهش بررسی مختصات سبکی و نوآوری های زبانی، ادبی و فکری اشعار «انتظار» این دو شاعر معاصر است، از این رو، در جستار حاضر موسیقی درونی، کناری و بیرونی این اشعار مورد توجه قرار گرفت و آرایه های ادبی درباره مفهوم «انتظار» استخراج گردید و در نهایت بینش و تفکر این دوشاعر شیعی درباره مفهوم «انتظار»، واکاوی گردید. نتایج نشان داد که هردو شاعر از مضامین «انتظار» بهره برده اند، اما قیصر امین پور بهره فزونتری از اشعار «انتظار» امام زمان4 را به خود اختصاص داده است.
کلیدواژگان: انتظار، موعود، سطح زبانی، ادبی و فکری -
صفحات 149-169
شعر مهدوی از زیرمجموعه های شعر آیینی و ولایی به شمار می رود و مضامینی چون انتظار موعود، غیبت، ظهور و حکومت جهانی موعود را دربرمی گیرد. برقراری عدالت پس از فراگیر شدن بی عدالتی در دوره غیبت از بارزترین مضامین شعر انتظار به شمار می رود؛ چنان که تقابل دوگانه داد و بیداد را به عنوان یک مشخصه سبکی در شعر انتظار می توان بررسی کرد. تقابل های دوگانه یکی از مهم ترین رویکردهای ساختارگرایی و اصطلاحی کلیدی در نظام زبان شناسی است که در فهم معنا و نظام تفکر انسان و اندیشه حاکم بر اثر، نقشی بنیادین ایفا می کند. مقاله حاضر به بررسی تقابل های دوگانه در شعر مهدوی دوره قاجار پرداخته است. اشعار مورد بررسی از تذکره انجمن قدس (مجموعه اشعار در مدح حضرت مهدی7) انتخاب شده اند. تاملی در سروده های بیست شاعر عصر قاجار نشان می دهد که تقابل به عنوان یک مشخصه سبکی در این سروده ها قابل ردیابی است. در پژوهش حاضر، 685 تقابل مورد بررسی قرار گرفته که 7/46 درصد (320 مورد) از نوع واژگانی، 03/15 درصد (103 مورد) از نوع معنایی و 2/38 درصد (262 مورد) از نوع ادبی است. توجه به مسایل دینی و اخلاقی، تاثیر محیط سیاسی اجتماعی عصر، کارکرد زیبایی شناختی و پرداختن به آرمانشهر مهدوی از مهم ترین عوامل توجه به تقابل ها در شعر این دوره است.
کلیدواژگان: تقابل های دوگانه، شعر مهدوی، منجی موعود، دوره قاجار، انجمن قدس -
صفحات 171-186
پیروزی حق بر باطل یک موضوع جذاب و مهم برای سناریونویسی و ساخت فیلم، براساس آن است، این پیروزی با تلاش و جدیت در جبهه حق امکان پذیر است این تحول در جبهه حق، سنت تغییر نام دارد و به عنوان یکی از سنت های الهی، به این معنی است که تغییر اندیشه، رفتار و کردار یک ملت، مایه تغییر سرنوشت آن جامعه است، و جریان این سنت، یک عنصر اساسی و مهم و زمینه ساز در پیروزی حق بر باطل است، و به خاطر همین نقش مهم و اساسی، بایسته است که در فیلم هایی با موضوع نبرد حق و باطل و پیروزی حق، منعکس گردد، این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با شیوه مقایسه ای (مقایسه فیلم نامه ها با موضوع همسان) سعی در تبیین این ضرورت دارد؛ در این راستا دو فیلم هفت سامورایی و هفت دلاور تحلیل و مقایسه شده و با تحلیل جلوه های تصویری در آنها مشخص شده که هر دو فیلم به این روند تغییر توجه کرده اند و آن را به نمایش گذاشته اند اما این تصویرپردازی در فیلم هفت سامورایی برجسته تر است و در فیلم هفت دلاور این مهم، تحت الشعاع صحنه های اکشن و ضرورت های سینمای وسترن قرار گرفته است.
کلیدواژگان: فیلم و هنر های نمایشی، پیروزی حق بر باطل، سنت تغییر، تحلیل فیلم، نقد فیلم، هفت سامورایی، هفت دلاور
-
Pages 33-67
In the contemporary era, the image and illustration can play an important role in acquainting the people of the world with Mahdavi teachings. On the other hand, the visual manifestations of the illustration of imams (as) have always been a controversial part of Islamic art. This conflict has been on the one hand due to the sanctity of human painting and on the other hand due to the sanctity and prohibition of the depiction of the infallibles in the teachings of jurisprudence. Despite this prohibition, there are various examples of special artistic approaches, with special methods in depicting the infallible Imams in Islamic art. The purpose of this study was to express the possibilities of illustration of Hazrat Mahdi (pbuh). The research method is descriptive-analytical by analyzing the content of the illustrations of the Imams in Islamic art, including painting, lithographic images, images of the Pinterest site, and by collecting library documents. In the present study, an attempt has been made to answer a question: how can the depiction of Hazrat Mahdi (pbuh) be illustrated based on the illustrations of the Infallibles in the context of Islamic civilization and in accordance with Islamic customs? The results of the research indicate the possibility of depicting Hazrat Mahdi (pbuh) by using the characteristics of paying attention to the discussion of not insulting, using the concepts of absenteeism, avoiding direct representation, using images based on supplication. Intelligent use and repetition of the characteristics of depicting the infallibles in Islamic art, depicting personality without showing the face, using Mahdavi specific meanings and concepts, using the language of code and allegories and special Mahdavi symbols. Utilizing these methods, while removing the limitations and damages of Mahdavi's visual imagery, can also cause the imagery of the existential dimensions of that Imam by observing its Islamic sanctity. The achievements of research can be used in the field of visual illustration, themes related to the Imam of the Age and visual propaganda of Mahdism in the contemporary world.
Keywords: Hazrat Mahdi (pbuh), Islamic art, Illustration, Painting, lithography, Mahdavi supplication, illustration of the Infallibles, Islamic Civilization -
Pages 69-102
The concept of the perfect man or ideal man, as the ultimate stage of self-construction or spiritual conduct, has been considered in most religions and schools of thought and in many cases, is intertwined with the concept of the promised savior. In these concepts, characteristics for the physical crystallization of the concept in question are stated. In the art of Iranian religious painting, the subject of Imam Zaman has been very important and prominent artists have dealt with this subject. In the present study, twelve paintings by five famous contemporary painters on the subject of Imam Zaman (as) have been selected and studied in a descriptive-analytical manner.The purpose of this study is to assess the relationship between Imam Zaman's paintings and related beliefs in religion with the "focus of the perfect enlightened man in Islam." The question of this research is to what extent do the paintings with the subject of Imam Zaman in the contemporary era depend on religious literature and sacred texts in religious sources? The results of library studies show that all the cases studied correspond to the main characteristics of this concept (in the two case options of "being light" and "the appearance of the promised savior in the dark"). From this point of view, the studied paintings, apart from certain religious features and symbols, can be considered as works of extra-religious art and in line with man's attempt to imagine his ideal form at the end of history.
Keywords: perfect man, Imam Zaman, enlightened man, religious painting, Apocalypse -
Pages 105-121
In the contemporary world, the position of poetry with the theme of waiting, as a pure and lofty art, has been considered by many poets and such poems are rooted in the depths of their hearts and souls.To the extent that it attracts a large audience and leads researchers to analyze such poems, the authors of the present study, by analyzing the poems of Tahereh Saffarzadeh, a contemporary poetess, seek to answer the question of how tone has influenced the construction of poetic spaces with the theme of her expectation. This article is descriptive-analytical in terms of method and has a qualitative approach and is organized using library resources. Saffarzadeh is an optimistic poet with pure religious thoughts who has communicated with his audience with a clear language and expression full of emotion, with a religious tone and religious content. According to the justice-oriented school of Imam Zaman (as), he welcomed their equality, equality, justice and synonyms in words.
Keywords: tone, Poetry Atmosphere, Waiting, saffarzadeh -
Pages 123-146
Belief in the appearance of a savior has always been a common denominator of all religions. This theme became more popular after the Islamic Revolution.Among the contemporary poets who have a lot to say about the promised expectation are Qaisar Aminpour and Ali Mousavi Garmaroodi that both of them showed their literary and artistic creations by spreading the concept of "waiting" in their poems and they introduced the concept of "waiting" as a spirit in the body of the literary form of their poetry and using literary tricks, they immortalized their "waiting" poem. The main purpose of this study is to study the stylistic coordinates and linguistic, literary and intellectual innovations of the poems of "Entezar" of these two contemporary poets.Therefore, in the present article, the inner, side and outer music of these poems were considered and literary arrays on the concept of "waiting" were extracted and finally the insights and thoughts of these two Shiite poets about the concept of "waiting" were analyzed. The results showed that both poets used the themes of "waiting" but Qaisar Aminpour has benefited more from the poems of "Waiting" of Imam al-Zaman.
Keywords: Waiting, Promised, Linguistic, literary, intellectual level -
Pages 149-169
The expectance poetry is a subcategory of ritual and holy poetry, and includes such subjects as the promised expectation, absence, emergence and the universal government of Mahdi. A variety of dual oppositions can be considered as a stylistic feature in the expectance poetry. Dual oppositions is the most important structuralism approach and a key term in the linguistic system, which plays a fundamental role in understanding the meaning and system of human thinking and dominant idea on the texts. The present paper examines the dual oppositions in the poetry of twenty poets of the Qajar period. Examining the poetry of the studied poets showed that opposition as a feature is traceable in the poetry of the poets. Studying the poets, 685 oppositions were founded, in which 46.7% (320) were lexical, 15.03% (103) were semantically, and 38.2% (262) were literary oppositions. The most important reasons for the attention of the poets concerned to the dual oppositions are: the poet's unconscious mind, attention to religious and ethical issues, the influence of the poet's social environment, and the poet's attention to aesthetic issues.
Keywords: binary oppositions, Mahdavi Poetry, Savior promised, Qajar Period, Anjoman Quds -
Pages 171-186
The victory of truth over falsehood is an interesting and important topic for scenario writing and making films based on it. This victory in the front of truth is possible by effort and seriousness. This change in the front of truth is called “tradition of change” and as one of the divine traditions, it means that the change of thought, behavior and action of a nation is the cause of change in its destiny and the movement of this tradition is a fundamental, important and persuasive element for the victory of truth over falsehood, and because of this important and fundamental role, it is necessary that it be reflected in films on the subject of the battle between truth and falsehood and the victory of truth. This research tries to explain this necessity with a descriptive-analytical comparative method (comparing screenplays with the same subject); In this regard, two films, Seven Samurai and Seven Heroes, have been analyzed and compared, and by analyzing the visual effects in them, it has been determined that both films have paid attention to this process of change and have shown it. But this imagery is more prominent in The Seven Samurai, and in The Seven Heroes it overshadows the action scenes and necessities of Western cinema.
Keywords: Film, Dramatic Arts, The Victory of Truth over Falsehood, Tradition of Change, film analysis, Film Criticism, Seven Samurai, Seven Heroes
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.