فهرست مطالب

مجله دستاورد های روانشناختی
پیاپی 1 (بهار و تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/04/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • منیجه شهنی ییلاق، غلامحسین مکتبی، حسین شکرکن، جمال حقیقی، فاطمه کیانپور قهفرخی صفحات 3-26

    این پژوهش به بررسی تاثیر آموزش هوش هیجانی بر اضطراب اجتماعی، سازگاری اجتماعی و هوش هیجانی پرداخته است. جامعه ی آماری شامل دانشجویان دوره ی کارشناسی دانشگاه شهید چمران بود که در سال تحصیلی 87-86 مشغول به تحصیل بودند. از میان این دانشجویان 120 نفر به طور تصادفی چند مرحله ای انتخاب و در چهار گروه 30 نفری (آزمایشی دختر و پسر و گواه دختر و پسر) گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده عبارتند از: پرسش نامه ی خود-گزارشی هوش هیجانی براکت و همکاران، اضطراب اجتماعی ماتیک و کلارک و سازگاری اجتماعی مظاهری. طرح پژوهش از نوع آزمایش میدانی، با پیش آزمون-پس آزمون و پی گیری با گروه گواه است. گروه آزمایش در 8 جلسه ی 90 دقیقه ای تحت آموزش هوش هیجانی قرار گرفتند. پس از اعمال مداخله ی آزمایشی، بار دیگر میزان اضطراب اجتماعی، سازگاری اجتماعی و هوش هیجانی گروه های آزمایش و گواه سنجیده شد. پس از 8 هفته از آزمودنی ها پی گیری به عمل آمد. نتایج تحلیل واریانس های چندمتغیری بیانگر تفاوت معنی دار بین اضطراب اجتماعی، سازگاری اجتماعی و هوش هیجانی گروه ها است. در ضمن، بین دو جنس از لحاظ تاثیر آموزش هوش هیجانی بر متغیرهای وابسته تفاوت معنی داری مشاهده نشد. اثر درمان بعد از هشت هفته هم چنان ادامه داشت.

    کلیدواژگان: آموزش هوش هیجانی، اضطراب اجتماعی، سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی
  • مسعود برومند نسب، حسین شکرکن صفحات 27-50

    این پژوهش به منظور بررسی رابطه ی ساده و چندگانه ی خوداثربخشی، جایگاه مهار و تحمل ابهام با کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز طراحی شده است. حجم نمونه ی این پژوهش 600 نفر بود، 400 آزمودنی به عنوان نمونه ی اصلی و 200 آزمودنی به عنوان نمونه ی بررسی روایی بودند، که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های توصیفی میانگین و انحراف معیار، هم چنین از ضریب همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه استفاده شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون های جهت گیری کارآفرینی، سنجش صفات کارآفرینی، خوداثربخشی، جایگاه مهار و تحمل ابهام است. کلیه ی آزمون های به کار برده شده در این پژوهش توسط پژوهشگران این پژوهش به فارسی برگردانده شد و ضرایب روایی و پایایی آن ها محاسبه گردید. این پژوهش 4 فرضیه ی اصلی دارد، که روابط ساده و چندگانه ی بین متغیرهای خوداثربخشی، جایگاه مهار و تحمل ابهام با کارآفرینی را در کل آزمودنی ها و آزمودنی های دختر و پسر به تفکیک مورد بررسی قرار می دهد. نتایج این پژوهش با یافته های پژوهش های انجام شده درخارج از کشور هماهنگ هستند.

    کلیدواژگان: کارآفرینی، خوداثربخشی، جایگاه مهار، تحمل ابهام
  • یوسفعلی عطاری، کبری محمدی، مهناز مهرابی زاده هنرمند صفحات 51-66

    در این پژوهش اثربخشی آموزش راه حل- محور به شیوه ی گروهی بر افزایش سازگاری زناشویی زوجین مراجعه کننده به شورای حل اختلاف شهر اهواز، مورد بررسی قرار گرفت. جامعه ی آماری کلیه ی زوجین مراجعه کننده به شورای حل اختلاف در سال 1386 می باشد. نمونه شامل 30 زوج بود که به روش نمونه گیری تصادفی از میان 43 زوج داوطلب دریافت خدمات مشاوره ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر می باشد. طرح پژوهش از نوع طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است که پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه، مداخله ی آزمایشی (آموزش راه حل- محور) بر روی گروه آزمایشی به مدت هفت جلسه ی نود دقیقه ای و یک بار در هفته اجرا گردید و پس از اتمام برنامه ی آموزشی از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که روش آموزش راه حل- محور باعث افزایش سازگاری زناشویی زوجین گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه شده است.

    کلیدواژگان: مشاوره ی راه حل- محور، سازگاری زناشویی
  • الناز پوراحمدی، محسن جلالی، جلیل باباپور خیرالدین، شهلا پاکدامن صفحات 67-86

    پژوهش حاضر جهت بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر بهبود مهارت های اجتماعی و مشکلات رفتاری دانش آموزان پسر هشت تا ده ساله ی مبتلا به اختلال رفتار مقابله ای و بی اعتنایی (ODD) شهرستان نهاوند انجام شده است. </strong>این مطالعه از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. 35 دانش آموز که بر اساس فهرست رفتاری کودک (CBCL) و فرم گزارش معلم (TRF) مبتلا به ODD تشخیص داده شده بودند، انتخاب شد و سپس توسط فرم معلم مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت (1990) SSRS)) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت 30 نفر از دانش آموزان مذکور که نمره ی مهارت های اجتماعی آن ها در مقیاس SSRS پایین بوده و وجود مشکلات رفتاری آن ها در بخش مشکلات رفتاری SSRS نیز تایید شد، انتخاب شده و به شکل تصادفی به دو گروه آزمایش (15=n) و گواه (15=n) تقسیم شدند. سپس آموزش مهارت های زندگی به مدت 5/2 ماه در 10 جلسه ی آموزشی 120 دقیقه ای برای آزمودنی های گروه آزمایش اجرا شد. در پایان دوره ی آموزش، همه ی آزمودنی ها دوباره به کمک مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت ارزیابی شدند. تحلیل داده ها نشان داد که گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه، پس از پایان جلسات آموزش مهارت های زندگی، بر اساس ارزیابی معلم، افزایش معنی داری در خرده مقیاس های همکاری (001/0<p)، ابراز وجود (05/0<p)، مهار خود (001/0<p) و نمره ی کلی مهارت های اجتماعی (001/0<p) و کاهش معنی دار در نمره ی مشکلات رفتاری (01/0<p) پیدا کرده است.

    کلیدواژگان: آموزش مهارت های زندگی، مهارت های اجتماعی، مشکلات رفتاری، اختلال رفتار مقابله ای و بی اعتنایی، دانش آموز
  • مهناز علی اکبری دهکردی، مجتبی دلیر صفحات 87-106

    هدف پژوهش حاضر مطالعه ی تاثیر روش درمانی مواجهه با یاد مرگ (مرگ آگاهی) بر نیرومندی باور، اجتناب و افسردگی مبتلایان به اختلال وسواس - اجبار بود. بدین منظور 40 آزمودنی مبتلا به این اختلال با روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه ای در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه قرار داده شدند. تمامی آزمودنی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون، مقیاس وسواس - اجبار ییل براون را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با روش تجزیه و تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) در سطح معنی داری 05/0> P نشان داد که مرگ آگاهی در کاهش نیرومندی باور، اجتناب و افسردگی افراد وسواسی تاثیر مثبت دارد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان استفاده از روش مرگ آگاهی را به عنوان درمان انتخابی برای اختلال وسواس - اجبار به همه ی روان درمان گران توصیه کرد.

    کلیدواژگان: اختلال وسواس - اجبار، مرگ آگاهی، مواجهه
  • حسین شکرکن، عبدالکاظم نیسی، اسفندیار سپه وند صفحات 107-124

    پژوهش حاضر با هدف مقایسه هیجان خواهی، عزت نفس، جو عاطفی خانواده و وضعیت اجتماعی-اقتصادی در نوجوانان پسر بزهکار و عادی شهر اهواز انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه نوجوانان پسر بزهکار مستقر در کانون اصلاح و تربیت بود که از این جامعه نمونه ای به تعداد 92 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب گردید. به علاوه، تعداد 94 نفر نوجوان غیر بزهکار برای مقایسه با نوجوانان بزهکار از نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر اهواز به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای تحقیق از آزمون های هیجان خواهی، عزت نفس، جو عاطفی خانواده و وضعیت اجتماعی -اقتصادی با روایی و پایایی قابل قبول استفاده شد. به منظور مقایسه دو گروه نمونه در متغیرهای مذکور از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین دو گروه از لحاظ هیجان خواهی، عزت نفس، جو عاطفی خانواده و وضعیت اجتماعی-اقتصادی تفاوت معنی داری وجود دارد. هم چنین، نتایج نشان داد که دو گروه از لحاظ پنج خرده مقیاس از هشت خرده مقیاس جو عاطفی (تایید کردن، تشویق، محبت، امنیت و اعتماد) تفاوت معنی دار دارند.

    کلیدواژگان: هیجان خواهی، عزت نفس، جو عاطفی خانواده، وضعیت اجتماعی -اقتصادی، بزهکاری
  • رجبعلی محمدزاده ادملایی، منیجه شهنی ییلاق، مهناز مهرابی زاده هنرمند صفحات 125-154

    هدف از پژوهش حاضر مقایسه ی دانشجویان پسر دانشگاه شهید چمران اهواز دارای سبک های یادگیری متفاوت از لحاظ ویژگی های شخصیتی، انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی می باشد. روش پژوهش به کار رفته در این پژوهش از نوع علی پس از وقوع می باشد. نمونه ی تحقیق شامل 300 نفر از دانشجویان پسر ورودی سال تحصیلی 1382-1381 بودند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. برای سنجش متغیرهای مورد نظر از پرسش نامه های سبک های یادگیری (LSI)، آزمون شخصیتی نیو (NEO) و پرسش نامه ی انگیزه ی پیشرفت هرمانز (AMQ) استفاده شد. در این پژوهش معدل دانشجویان به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شد.  نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که، بین دانشجویان دارای سبک های یادگیری مختلف از لحاظ ویژگی های شخصیتی، انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی در سطح 05/0 تفاوت معنی دار وجود دارد. هم چنین، بین دانشجویان دارای سبک های یادگیری متفاوت از لحاظ ویژگی های شخصیتی برون گرایی، باز بودن به تجربه، توافق و وجدانی بودن تفاوت معنی دار وجود دارد، ولی بین دانشجویان دارای سبک های یادگیری متفاوت از لحاظ ویژگی شخصیتی روان نژندخویی تفاوت معنی دار مشاهده نشد. هم چنین، نتایج این پژوهش نشان داد که دانشجویان دارای سبک یادگیری انطباق یابنده بیش تر دارای ویژگی شخصیتی برون گرایی و وجدانی بودن، دانشجویان دارای سبک یادگیری واگرا بیش تر دارای ویژگی شخصیتی باز بودن به تجربه، دانشجویان دارای سبک یادگیری جذب کننده بیش تر دارای ویژگی شخصیتی توافق و وجدانی بودن می باشند. بالاخره، دانشجویان دارای سبک یادگیری هم گرا از انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی بالاتری برخوردار بودند.

    کلیدواژگان: سبک های یادگیری، ویژگی های شخصیتی (پنج عامل بزرگ شخصیتی)، انگیزه ی پیشرفت، عملکرد تحصیلی
|
  • M. Shehni Yailagh, G .Maktabi, H .Shokrkon, J .Haghighi, F. Kianpour Ghahfarokhi Pages 3-26

    The present study examined the effects of emotional intelligence training on social anxiety, social adjustment and emotional intelligence of Shahid Chamran University students. In this study experimental-control, with pretest-posttest and follow-up design, was used. The related population consists of all Shahid Chamran University undergraduate students. The sample includes 120 students who were selected randomly, according to a multistage sampling method. The instruments employed in this research were self-rated Emotional Intelligence Scale, by Brackett, Social Anxiety Scale, by Mattick and Clarke, and Social Adjustment, by Mazahari. The results of ANOVA and MANOVA showed that emotional intelligence training significantly reduced social anxiety and increased social adjustment and emotional intelligence; but there was no significant difference between girls and boys. In addition, the effects of emotional intelligence training intervention lasted for eight weeks.

    Keywords: emotional intelligence training, social anxiety, social adjustment, emotional intelligence
  • masoud boroomand nasab, Hosein Shokrkon Pages 27-50

    This study was aimed at examining simple and multiple relationships of self-efficacy, locus of control, tolerance (as potential antecedents of entrepreneurship) with entrepreneurship in students of Shahid Chamran University (Ahvaz, Iran). 600 subjects were randomly selected for this study. 400 subjects (200 women and 200 men) were tested for the hypotheses, and 200 subjects (100 women and 100 men) were tested for the scale validation phase. Subjects completed five scales: Entrepreneurial Attitude Orientation (EAO), Measuring Your Entrepreneurial Traits (MET), Entrepreneurial Self-Efficacy Questionnaire, The Scale of Tolerance-Intolerance Ambiguity, and the Locus of Control Scale. Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression statistical methods. The overall results indicate that, all examined antecedents correlate highly and positively with students’ entrepreneurship.

    Keywords: entrepreneurship, entrepreneur, self-efficacy, locus of control, tolerance of ambiguity
  • yousefali Attari, Kobra Mohammadi, Mhnaz Mehrabizadeh Honarmand Pages 51-66

    The present research was conducted to investigate the effects of Solution–Focused therapy on marital adjustment and marital communication in couples referred to Ahvaz Counsel Centers for problem disclosure. The population included all couples referred to this counsel. The sample consisted of 30 couples (from 43 couples) who were selected randomly for this study. The instrument used in this study was Marital Adjustment Spanier Scale. The design of this study was pretest–post test with control group. For pretest, all subjects completed the scale, and then the experimental group received intervention (solution–focused training). At the post-test stage the two groups completed the scale again. The results of this study showed that Solution–Focused Training increased marital adjustment in experimental group, in comparison to control group.

    Keywords: marital adjustment, solution–focused training
  • Alnaz Pourahmadi, Mohsan Jalali, Jalel Babapour, shahla Pakdaman Pages 67-86

    The effects of life skills training on social skills and behavioral problems of children 8-10 years old with oppositional defiant disorder (ODD) was investigated in this study. This research is a semi-experimental design with pre-post tests and control group. 35 children who had received scores above the cut-off point on oppositional defiant disorder subtest of Child Behavioral Checklist (CBCL) and their problems were also confirmed by the Teacher Report Form (TRF), were selected. Then Social Skills Rating System (Teacher Report Form) was administered to their teachers. A sum of 30 child with ODD who had received below scores on social skills subtest of SSRS and their behavioral problems were confirmed in behavioral problems subtest of SSRS were also selected. Subjects were divided into control and experimental groups. Experimental group received life skills' training for 10 weeks, two-hours a week. Upon the completion of the training, SSRS (Teacher Report Form) was administered as a post-test to both groups of teachers. The results were analyzed using Mann-Whitney U and indicated that teachers in the experimental group reported a significant increase in subtests of cooperation (p>0.001), assertiveness (p>0.05), self inhibition (p>0.001) and total score of social skills (p>0.001) and significant decrease in behavior problems scores (p>0.01) of children with oppositional defiant disorder (ODD), as compared to the control group.

    Keywords: life skills training, oppositional defiant disorder, children, social skills, behavioral problems
  • Mahnaz Ali-Akbari Dehkordi, mojtaba Dalir Pages 87-106

    The purpose of the present research was to study the effect of exposure to therapeutic method of death recalling (death awareness) on beliefs avoidance, and depression variables of obsessive– compulsive individuals. Therefore, 40 subjects suffering from obsessive–compulsive disorder were selected randomly from an accessible population and were placed in two experimental and control groups. All the subjects filled up Yale Brown Obsessive–Compulsive Scale in two stages, pre–test and post–test. Data analysis with MANOVA (P> 0.05) has shown that death awareness has positive effect on reducing the strength of O.C.D beliefs, avoidance and depression of individuals. By paying attention to the results of the present research it can be suggested to all psychotherapists all over Islamic Iran to use death awareness method as the elective therapeutic method for obsessive–compulsive disorder.

    Keywords: obsessive–compulsive disorder, death awareness
  • Hossein Shokrkon, AbdulKazem Neisi, Esfandiar Sepahvand Pages 107-124

    The purpose of this study was to compare juvenile delinquents and non-delinquents on the basis of sensation-seeking, self-esteem, affective family climate, and socio-economic status in Ahvaz. The statistical population of this research was all juvenile delinquents boys resident in Education and Modification Center. The sample consists of 92 juvenile delinquents boys who were selected randomly and 94 delinquents who were selected randomly from high schools, using stratified sampling. The scales used in this study were Sensation-Seeking Scale, Self-Esteem Questionnaire, Climate of Family Scale, and Socio-Economic Questionnaire. Multivariate and repeated measure analyses were used to compare two groups. The results indicated that there were significant differences between the tow groups on all dependent variables. The finding also revealed that there were significant differences between the two groups on three subscales of affective family climate.

    Keywords: sensation-seeking, self-esteem, affective family climate, socio-economic status, delinquent
  • Rajab Ali Mohammadzadeh Admolaie, Manijah Shehni Yailagh, Mahnaz Mehrabizadeh Honarmand Pages 125-154

    The purpose of the present research was to compare four groups of Shahid Chamran University’s male students with different learning styles in terms of personality traits, achievement motivation and academic performance. To this end, 300 students were selected by multi-stage random sampling method, and the research questionnaires were completed by them. The results indicate that four groups of students with different learning styles were different, regarding to personality traits, achievement motivation and academic performance. Other findings showed that there were significant differences between four groups of students with different learning styles in terms of extraversion, openness to experience, agreeableness and conscientiousness, but in terms of neuroticism there was no difference between the different groups of students. In addition, students with accommodative learning style were more extraverted and open to experience than students with convergent learning style. Also, students with divergent learning style were higher in openness to experience, than students with convergent learning style, but also lower in assimilative learning style. Students with assimilative learning style were higher in agreeableness and conscientiousness than the convergent and divergent groups. More findings revealed that students with convergent learning style were higher in achievement motivation and academic performance than accommodative and divergent groups.

    Keywords: learning style, personality traits (Big Five), achievement motivation, academic performance