سرواپیدمیولوژی کوکسیلوز (تب کیو) در جمعیت گوسفند و بز شمال شرق ایران

تب کیو یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که به وسیله باکتری کوکسیلا بورنتی ایجاد می شود. از حیوانات اهلی، گاو، گوسفند و بز به عنوان مخازن اصلی بروز این بیماری در انسان مطرح می باشند. این مطالعه جهت بررسی شیوع سرمی بیماری در جمعیت گوسفند و بز استان خراسان رضوی انجام شد. تعداد460 راس دام (255 راس گوسفند از 29 گله از 12 شهرستان و 205 راس بز از 28 گله از 11 شهرستان) در استان خراسان رضوی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. نمونه سرم خون این دام ها از نظر وجود آنتی بادی علیه باکتری کوکسیلا برونتی توسط کیت الیزای تب کیو مورد آزمایش قرار گرفت. شیوع سرمی در گوسفند 5/36% (4/42%-6/30%: CI 95%) و در بز 8/29% (2/36%-8/23%: CI 95%) بود. در تمامی شهرستان های مورد بررسی وجود آلودگی، هم در گوسفندان و هم در بزها مشخص شد. شیوع سرمی در شهرستان های مختلف در گوسفند و در بز به ترتیب در دامنه ای بین 7/72%-5/4% و 1/57%-7/6% بود. در 26 (100%-6/78%: CI 95%، 6/89%) گله گوسفند و در 22 (5/93%-5/63%: CI 95%، 5/78%) گله بز مورد بررسی، حداقل یک نمونه مثبت یافت شد. در مدل رگرسیون لاجستیک در هر دو گونه، سن دام ها و شهرستان نمونه گیری ارتباط معنی داری را با شیوع سرمی بیماری تب کیو نشان دادند (P<0.05). بین دو گونه از لحاظ آلودگی به عامل بیماری تب کیو، تفاوت معنی داری وجود نداشت (P=0.147). نتایج این مطالعه نشان داد که عامل بیماری تب کیو در جمعیت گوسفند و بز در این منطقه از کشور وجود دارد و در حال چرخش است. با توجه به اهمیت این عامل در بهداشت عمومی و ایجاد خسارات اقتصادی در صنعت دامپروری، توجه به این بیماری و ارایه راهکارهایی در جهت جلوگیری از گسترش آن در دام و در نتیجه کاهش خطر انتقال به انسان ضروری به نظر می رسد.