بررسی میزان انطباق کتاب علوم تجربی سال دوم دبستان با مولفه های خلاقیت و سطوح بالای حیطه شناختی بلوم

خلاقیت، ویژگی مطلوب انسانی است که مدرسه ها باید برای آموزش و یا پرورش آن جدیت نشان دهند. آموزش خلاقیت و یا تربیت تفکر خلاق، یکی از هدف های اساسی و شناخته شده و جزء جدایی ناپذیر تعلیم و تربیت امروزه و به ویژه کتب درسی است. بنابر این، این پژوهش به بررسی میزان انطباق کتاب علوم تجربی سال دوم دبستان با مولفه های خلاقیت بر اساس دیدگاه گیلفورد و بیکاردز و همچنین تحلیل محتوا، فعالیت ها و آزمایش های درس بر اساس حیطه شناختی بلوم پرداخته است.
این پژوهش به منظور بررسی میزان انطباق کتاب علوم تجربی دوم دبستان با مولفه های خلاقیت بر اساس دیدگاه گیلفورد و بیکاردز و همچنین تحلیل محتوا، فعالیت و آزمایش ها بر اساس حیطه شناختی بلوم انجام شد.
روش پژوهش: در این تحقیق، از روش «تحلیل محتوا» به شکل تجزیه و تحلیل کمی استفاده شده است. پس از مشخص کردن مولفه های مورد نظر، از دیدگاه گیلفورد و بیکاردز به عنوان ملاک های تحلیل، با استفاده از تکنیک ویلیام رومی، به تحلیل محتوای متن و تصاویر کتاب اقدام شد. همچنین، محتوا، فعالیت و آزمایش های کتاب، با توجه به سطوح حیطه شناختی بلوم مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، شامل کتاب های علوم دوره دبستان بود.
نتایج پژوهش نشان می دهد حدود 10% درصد از محتوا، فعالیت و آزمایش ها در سطوح بالای حیطه شناختی بلوم (تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) قرار دارند. همچنین، ضریب درگیری محتوا با مولفه های خلاقیت 23% درصد و ضریب درگیری تصاویر با مولفه های خلاقیت 31% درصد به دست آمد.
این پژوهش نشان داد که تعداد فعالیت و آزمایش های کتاب علوم تجربی دوم دبستان در سطوح بالای حیطه شناختی بلوم (تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) بسیار اندک است. همچنین، کتاب مورد بررسی، از لحاظ توجه به مولفه های خلاقیت، به خصوص در بخش محتوای درس و تصاویر، نیاز به بازنگری و اصلاحات اساسی دارد.