ارزیابی پایداری کشاورزی در ایران با استفاده از شاخص ترکیبی پایداری

ارزیابی پایداری کشاورزی و شناخت نقاط قوت و ضعف آن این قابلیت را دارد تا در هر منطقه به قانونگذاران در اتخاذ سیاست ها و راهبردهای متناظر با وضعیت کنونی کمک نماید. هدف این پژوهش، ارزیابی پایداری کشاورزی ایران از طریق سنجه های کشاورزی پایدار در پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، فنی و سیاستی بود. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از یک شاخص ترکیبی پایداری(ICSA) و وزن دهی سنجه ها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، سطح کلی پایداری کشاورزی طی بازه زمانی 1384 تا 1394 تعیین شد. نتایج نشان داد شاخص ترکیبی پایداری در ایران با میانگین521/0، در وضعیت پایداری قرار دارد و روند این شاخص طی سال های مورد بررسی از 41/0 تا 65/0 با نرخی معادل 15/4 افزایش یافته است. استان های فارس، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی به ترتیب با مقدار 683/0، 653/0 و 625/0 بهترین وضعیت پایداری و استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و هرمزگان به ترتیب با مقدار 348/0، 374/0 و 397/0 ضعیف ترین پایداری کشاورزی را به خود اختصاص داده اند. با توجه به سطح متوسط پایداری کشاورزی لازم است متولیان بخش کشاورزی با سرمایه گذاری بر روی زیرساخت های تولید از جمله بذر، کود، استفاده از سیستم های نوین آبیاری و روش های مناسب کشاورزی در جهت توسعه پایدار کشاورزی گام بردارند.