بررسی شاخصهای رادیومورفومتریک فک پایین در زنان سالم مراجعه کننده به مراکز رادیولوژی فک و صورت در شهر رشت

بیان مساله: تراکم معدنی استخوانها در زنان بعد از یائسگی به مقدار زیادی کاهش می یابد و منجر به شایع ترین نوع بیماری های متابولیک استخوان یعنی استئوپروز می شود. از مهمترین مشکلات این بیماری شکستگی های متعدد استخوانی است که عوارض و هزینه زیادی را برای جامعه به وجود می آورد. یکی از ارزان ترین و در عین حال در دسترس ترین روش برای تشخیص تغییرات کاهش تراکم استخوانی رادیومورفومتری در رادیوگرافی معمولی است. مطالعات نشان داده است که رادیومورفومتری استخوان فک پایین در رادیوگرافی ساده پانورامیک نیز در این زمینه کمک کننده است. از این روش می توان به عنوان تشخیصی در غربالگری افراد مبتلا به کاهش تراکم استخوانی، تعیین مقادیر طبیعی شاخصهای رادیومورفومتریک فک پایین در افراد نرمال جمعیت های مختلف استفاده کرد.
این مطالعه با هدف بررسی شاخصهای رادیومورفومتریک فک پایین در رادیوگرافی های پانورامیک جمعیت زنان نرمال مراجعه کننده به مراکز تخصصی رادیولوژی فک و صورت و تعیین چگونگی ارتباط این شاخصها با سن و تعداد دندانهای افرد مورد مطالعه انجام شد.
در این مطالعه توصیفی - تحلیلی چگونگی وضعیت دو شاخص رادیومورفومتریک فک پایین یعنی شاخص کمی Antegonial (AI) و شاخص کیفی کورتیکال فک پایین (MCI) در 417رادیوگرافی جمعیت زنان نرمال بالای 20 سال در پنج گروه سنی، توسط یک مشاهده گر و زیر نظر متخصص رادیولوژی فک و صورت بررسی شد؛ ارتباط بین این شاخصها با یکدیگر و با تعداد دندانها و سن افراد با استفاده از آنالیز واریانس و پیرسون بررسی گردید.
میانگین شاخص کمی (AI) در جمعیت مورد مطالعه 54/0 ± 54/3 میلیمتر بود؛ همچنین درصد فراوانی شاخص MCI به ترتیب C2 برابر 5/71 درصد، 20.9 C1درصد و C3 برابر 7/7 درصد بود. بین شاخصهای AI و MCI با سن و تعداد دندانهای افراد مورد مطالعه و همچنین بین خود شاخصها ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (p<0.0001).
بر اساس یافته های مطالعه حاضر با افزایش سن، میانگین AI و تعداد دندانها به طور معنی داری کاهش یافته و شاخص MCI هم پروزیتی زیادی را در کورتکس تحتانی فک پایین (شاخص (C3 نشان می دهد؛ بنابراین چون شاخصهای رادیومورفومتریک فک پایین می تواند در شناسایی اولیه و غربالگری افراد با تراکم استخوانی کاهش یافته (مبتلا به استیوپنی یا استیوپروز) کمک کننده باشد.