برونداد علمی فیزیولوژی ورزشی ایران در حوزه تندرستی بر اساس پایگاه وب آو ساینس (2021-2002): مطالعه علم سنجی

هدف:

 با تحلیل بروندادهای علمی نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی می توان مطالب مفیدی از وضعیت تولیدات علمی افراد و سازمان ها به دست آورد. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل بیست سال (2021-2002) تولید علم حوزه فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران و ترسیم چگالی هم تالیفی بر اساس اطلاعات پایگاه وب آوساینس بود.

روش پژوهش:

 پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل مدارک نمایه شده (2021 -2002) پژوهشگران ایران در علوم ورزشی و "فیزیولوژی ورزشی و تندرستی" در پایگاه وب آو ساینس است. برای ترسیم نقشه های علمی، از نرم افزار VOSViewer و برای استخراج اطلاعات از نرم افزار HistCite کمک گرفته شد.

طی سال های 2002 تا 2021 میلادی، 1865 رکورد مربوط به فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده و روند انتشار صعودی بوده است. حدود 9 درصد مقالات فیزیولوژی ورزشی و تندرستی یک نویسنده ای و 91 درصد حاصل زحمات گروهی بوده است. کلمه Exercise با بسامد 667، پرتکرارترین کلمه در مقالات فیزیولوژی ورزشی و تندرستی است. بر اساس یافته ها، در بین دانشگاه های تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به ترتیب دانشگاه های گیلان (146)، تهران (142)، تربیت مدرس (114)، اصفهان (110)، و خوارزمی (109) رتبه های اول تا پنجم تولید علم حوزه فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران را به خود اختصاص داده اند. همچنین یافته ها نشان داد محمدعلی آذربایجانی، مهدی کارگرفرد، حمید اراضی، مقصود پیری، و حمید رجبی به ترتیب با چگالی هم تالیفی 383، 201، 180، 150، و 143 جزو نفرات اول فهرست نویسندگان مهم و اثرگذار حوزه فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران هستند. در ضمن بر اساس اطلاعات بیست سال اخیر پایگاه وب آو ساینس، مهدی کارگرفرد با 679 استناد (47 مقاله) پراستنادترین نویسنده حوزه فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران است.

فقط 8 درصد تولید علم حوزه فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران طی بازه 2002-2011 اتفاق افتاده و نشان می دهد که تولید علم این حوزه در ایران نوپا است. ایران رتبه بیست و پنجم تولید علم فیزیولوژی ورزشی و تندرستی را دارد و لازم است برنامه ریزی های بیشتری برای تقویت جایگاه جهانی آن صورت پذیرد.