بررسی خلاقیت ریاضی دانش آموزان پایه ی دهم با استفاده از طرح مساله ی بازپاسخ در موقعیت های ساختاریافته

در بحث بروز و ارتقاء خلاقیت، قطعا فرایندهای محرک و پرورش دهنده ی خلاقیت و همچنین اندازه گیری خلاقیت، نقش مهمی ایفا می کنند. به اعتقاد بسیاری از محققان آموزش ریاضی، طرح مساله ی ریاضی و تدریس با رویکرد بازپاسخ، فرایندهایی مهم برای تحریک، رشد و سنجش خلاقیت ریاضی به شمار می روند. این پژوهش بررسی و اندازه گیری خلاقیت ریاضی دانش آموزان پایه ی دهم با استفاده از طرح مساله ی بازپاسخ در موقعیت های ساختاریافته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی از نوع زمینه یابی انجام شده است .جامعه ی آماری در دسترس، تعداد 158 نفر از دانش آموزان پایه ی دهم مدارس استعدادهای درخشان شهرستان های ورامین، قرچک و پاکدشت در جنوب شرقی استان تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بوده اند. برای گردآوری داده ها، از یک آزمون محقق ساخته، شامل دو سوال طرح مساله ی بازپاسخ در موقعیت هایی ساختاریافته (استویانوا و الرتون)، استفاده شده است. روایی آزمون توسط اساتید آموزش ریاضی و دبیران مجرب ریاضی مورد تایید قرار گرفت. ضریب الفای کرونباخ سوالات آزمون، 71/0 و 82/0 محاسبه شدند که این مقادیر، وضعیت مناسبی را در مورد پایایی آزمون نشان می داد. نتیجه ی آزمون، نمره ی خلاقیت ریاضی دانش آموزان پایه ی دهم مدارس استعدادهای درخشان عدد 2082/0 را نشان داد. نتیجه ی پژوهش نه تنها حاکی از آن بود که دانش آموزان پایه ی دهم از سطح خلاقیت ریاضی پایینی برخوردار هستند، بلکه بر عدم وجود یا ناکافی بودن موقعیت های مواجهه ی این دانش آموزان با فعالیت ها و تکالیف تقویت کننده ی خلاقیت ریاضی، از جمله طرح مساله و تکالیف بازپاسخ، در کلاس های درس ریاضی تاکید داشت. لازم است برای دانش آموزان فرصت های کافی مواجه شدن با تکالیف طرح مساله و فرایند مسایل بازپاسخ فراهم شود.